Sporun kendine özgü yapısı, ekonomik ve sosyal alanda göstermiş olduğu gelişim neticesinde ve spor uyuşmazlıklarının çözümünde alternatif çözüm arayışına duyulan ihtiyaç spor hukukunun bağımsız bir hukuk dalı olarak kabulünü gerekli kılmaktadır. Spor hukukunun amacı, bu alanın süjeleri olan sporcu, antrenör, kulüp ve federasyonlar arasındaki ihtilafların hukukun genel kuralları çerçevesinde çözüme kavuşturulmasını sağlamaktadır.
İçerisinde kamu hukuku kurallarını barındırmakla birlikte spor hukuku genel kabul çerçevesinde özel hukukun bir dalı olarak kabul edilmektedir. Özel hukuk kuralları çerçevesinde spor faaliyetlerinin belirlenmesi açısından uluslararası spor hukuku kurallarına ve tarafların başvurusu halinde uluslararası spor tahkim mahkemesinin (CAS) kararlarına uymak zorunluluk arz etmektedir.
Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) Statüsü
Spor hukukunun son yıllardaki gelişimine bağlı olarak ülkemizde de bu alanda çeşitli kanun, yönetmelik, tebliğ ve statünün kabul edildiğini görmekteyiz. Spor hukuku alanında ülkemizde yapılan başlıca düzenlemeler şu şekilde sıralanabilir:
➢ 5894 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun,
➢ 5894 sayılı kanun ile yürürlüğe giren Türkiye Futbol Federasyonu Statüsü,
➢ 6222 sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun,
spor hukukuna ilişkin uygulanacak kuralların düzenlendiği başlıca mevzuatı oluşturmaktadır. TFF Statüsü sporcuların, antrenörlerin, kulüplerin ve diğer resmi görevlilerin hak ve yükümlülüklerine bağlı olarak başvuracakları hukuk yolunu düzenlemekte, uyuşmazlık durumunda başvurulacak hukuki merci ilgili maddelerde ifade edilmiştir. Bunun yanı sıra ilgili Bakanlıkça çıkarılan yönetmelikler ve diğer tebliğler de spor hukukunun çerçevesini oluşturmak adına gerçekleştirilen ve yürütülen faaliyetler arasında yer almaktadır.
Profesyonel Futbolcu Sözleşmeleri
Profesyonel futbolcu sözleşmeleri, futbolcu ile kulüp arasındaki ekonomik ve hukuki ilişkinin karşılıklı anlaşmaya dayanarak yazılı şekilde düzenlenen transfer sözleşmesi şeklinde gerçekleştirilmektedir. Futbolcu sözleşmeleri açısından iki aşamalı bir düzenleme söz konusudur. Öncelikle kulüpler, futbolcu ile sözleşme şartları hususunda anlaşma sağlamakta, ardından yapılan sözleşmeyi Türkiye Futbol Federasyonuna tanzim ederek bu konuda futbolcunun ilgili müsabakalarda yer alabilmesi için lisans çıkarılması gerekmektedir. Taraflar arasında yapılacak olan sözleşmenin geçerli olabilmesi Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatı madde 19 hükümlerine aykırı olmamasına bağlıdır.
Profesyonel futbolcu sözleşmelerinin içeriğinde;
Sözleşmenin geçerliliği tarafların birbirine uygun irade beyanları neticesinde Türkiye Futbol Federasyonuna tescil ettirmeleri ile sağlanacaktır. İlgili madde uyarınca sözleşmeye belirli bir süre sınırı getirilmiştir. Buna göre sözleşmenin süresi en fazla 5 yıl olarak belirlenecektir. Sözleşmenin süresinin dolması halinde aynı profesyonel futbolcu ile yeni bir sözleşmenin yapılması mümkündür. 18 yaşını doldurmamış olan profesyonel futbolcular için yapılacak olan sözleşmenin üst sınırı ise 3 yıl olarak düzenlenmiştir.
Proaktif hukuk bürosu, spor hukuku alanında uzmanlaşmış avukatlarıyla bu alanda her türlü hukuki uyuşmazlığın ve hukuki işlemlerin çözümünde gereken hukuki danışmanlık hizmeti sunmaktadır. Taraflar arasında uyuşmazlık bulunması durumunda Türk mahkemeleri ve tahkim kurulları nezdinde, ayrıca yabancılık unsuru taşıyan uyuşmazlıkların olması halinde Uluslararası Tahkim Mahkemesi (CAS) nezdinde müvekkil adına gereken hukuki desteği sağlamaktadır.
Profesyonel Futbolcu Sözleşmelerinin Feshi
Profesyonel futbolcu sözleşmesinin fesih usulünde, kulüp ve futbolcu açısından tek taraflı fesih istemlerinin farklı şekilde değerlendirilmesi gerekir. Kulübün tek taraflı fesih hakkının doğabilmesi için futbolcunun futbol faaliyeti dışındaki sakatlığının 6 aylık sürenin üzerine çıkması, 6 ayın üzerinde men ya da mahrumiyet cezası alması, sözleşmeye uygun davranmaması durumlarının gerçekleşmesi gerekmektedir.
Futbolcu açısından tek taraflı fesih hakkının doğabilmesi ise sözleşmedeki yükümlülüklerin yerine getirilmesi, ücretin zamanında ve tam şekilde alınamaması, sene içerisindeki müsabakaların %10’undan azında görev alması durumlarının meydana gelmiş olması gerekmektedir. Bunun dışında futbolcunun ölmesi, kulübün iflas etmesi, sözleşme süresinin son bulması vb. durumlarda da sözleşme sona erecektir.
Futbolculara Kesilen Para Cezalarının İptali
Kulüp ile yapılan sözleşme neticesinde futbolcu, sportif anlamda başarı sağlamak için kulüp ve teknik direktörün vermiş olduğu talimatlar doğrultusunda hareket etmeyi, iç yönetmelik ve disiplin talimatlarına uymayı taahhüt etmektedir. Bu açıdan yönetmelik ve disiplin talimatlarını ihlal eden futbolculara verilen cezalar arasında para cezaları da yer almaktadır.
Kulüp tarafından futbolcuya verilen para cezasının usul ve esasa uygun olarak geçerli ve uygulanabilir nitelikte olması TFF Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatına uygun olması zorunluluk arz eder. Gerekli usul ve esasa uyulmadan verilen para cezaları geçersiz olacaktır. Kulübün yönetim kurulu tarafından futbolculara verilecek olan para cezalarının geçerliliği için gereken şartlar şunlardır:
