TÜRKİYE’DE AVUKATLIK VE HUKUKİ DANIŞMANLIK
GİRİŞ
Türkiye’de yargı faaliyeti üç kurucu unsurdan oluşmaktadır. Bunlar: İddia, savunma ve karardır. İddia makamı cumhuriyet savcılarından, savunma makamı avukatlardan ve karar merci de hakimlerden oluşur.
Eski topluluklarda uygulanan kişinin kendi hakkını bizzat icra etmesi günümüz modern hukukunda kabul gören bir anlayış değildir. Kişiler haklarını arama ve yükümlülüklerini yerine getirme konusunda devletin ilgili kurum ve kuruluşlarına başvuruda bulunurlar.
1. KİMLER AVUKATLIK MESLEĞİNİ İCRA EDEBİLİR?
Kişilerin Türkiye’de avukatlık yapabilmeleri için hukuk fakültesi mezunu olmaları, yasal stajlarını yaparak ruhsat sahibi olmaları ve bir baroda kayıtlı olmaları zorunludur. Avukatlık mesleğine ait düzenlemeler özellikle Avukatlık Kanunu’nda ve ilgili diğer mevzuatlarda yer almaktadır.
2. AVUKAT İLE KİŞİ ARASINDA NASIL BİR HUKUKİ İLİŞKİ KURULUR?
Vekil ile temsil edilmeyi talep eden kişiye müvekkil denmektedir. Avukat ile müvekkili arasında bir vekalet ilişkisi kurulmaktadır. Mahkemede avukatla temsil edilebilmek için bu vekalet yetkisinin vekaletname ile verilmesi ve bu vekaletnamenin mahkemeye sunulması zorunludur. Avukata verilen vekaletname genel nitelikte olabileceği gibi özel olarak da düzenlenebilir. Kişinin bu ilişkiyi her zaman sonlandırması mümkündür.
3. HUKUK KURALLARININ BELİRLENMESİNDE DİĞER DEVLETLERİN ETKİSİ
Devletlerin egemenlik anlayışının bir sonucu olarak her ülkenin kendine ait bir hukuk sistemi bulunmaktadır. Ülkeler uygulayacağı hukuk kurallarını uluslararası belirlenen sınırlar çerçevesinde özgür olarak düzenleyebilirler. Türkiye’de kendi mahkemelerinde açılacak davalarda hangi usul ve esaslara uyulacağını kanunları ile belirlemiştir.
4. DAVADA AVUKATKLA TEMSİL ZORUNLU MUDUR?
Hem anayasada hem de Avrupa insan hakları sözleşmesinde kişilerin mahkemeye erişim hakları düzenlenmiştir. Bu hak temel haklardan olan adil yargılanma hakkının da bir uzantısıdır.
Anayasa’nın 36. Maddesinde düzenlendiği üzere, ‘’Herkes, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir. Hiçbir mahkeme, görev ve yetkisi içindeki davaya bakmaktan kaçınamaz.’’
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi madde 6 düzenlemesi de şu şekildedir: ‘’Herkes davasının, medeni hak ve yükümlülükleriyle ilgili uyuşmazlıklar ya da cezai alanda kendisine yöneltilen suçlamaların esası konusunda karar verecek olan, yasayla kurulmuş, bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından, adil ve kamuya açık olarak ve makul bir süre içinde görülmesini isteme hakkına sahiptir.’’
İstisnai bazı haller dışında Türkiye mahkemelerinde açılacak davalarda avukatla temsil zorunluluğu bulunmamaktadır. Kişiler usulüne uygun bir şekilde kendi davalarını açabilirler. Kişiler ulusal yargı ağından (https://vatandas.uyap.gov.tr/main/vatandas/giris.jsp) da davalarının durumunu takip edebilirler.
Avukatla temsil zorunluluğu olmamakla birlikte bir davada kişi temsil edilecek ise bunu avukatlık mesleğini icra eden bir kişinin yerine getirmesi zorunludur.
Avukatlık Kanunu 35. Maddesinde yalnız avukatların yapabileceği işler kapsamında, ‘’Kanun işlerinde ve hukuki meselelerde mütalaa vermek, mahkeme, hakem veya yargı yetkisini haiz bulunan diğer organlar huzurunda gerçek ve tüzel kişilere ait hakları dava etmek ve savunmak, adli işlemleri takip etmek, bu işlere ait bütün evrakı düzenlemek, yalnız baroda yazılı avukatlara aittir.’’ düzenlemesi getirilmiştir.
Genel bakış açısı ile değerlendirmek gerekir ise, kişiler hukuki meselelerinde bireysel olarak kendi iş ve işlemlerini gerçekleştirebilirler ancak hukuk alanında haklar belirli usul ve esas kurallarına bağlanmıştır. Kişilerin bunlara hâkim olması ve işlemlerini eksiksiz yapabilmeleri çoğu zaman mümkün olmamaktadır. Bu nedenle avukatlık mesleğini icra eden uzmanlardan hukuki danışmanlık almaları ve temsil yetkisini bu kişilere devretmeleri hak kayıplarının önüne büyük oranda geçecektir.
5. KİŞİ KENDİ DAVASINI AÇABİLİR Mİ?
Kişilerin davalarını kendilerinin açmasında ve nihayete erdirmelerinde hiçbir sorun olmaması ile bu durum bazı hak kayıplarına neden olabilmektedir. Yargı sistemi genel olarak kurallara bağlanmış usuli işlem düzenlemelerine dayanmaktadır. Kişiler açacakları davalarda usul kurallarına uymazlarsa iki seçenek ile karşılaşırlar. Davaları usulen kesin olarak reddedilir ya da usuli eksiklik bulunan alanın tamamlanması için kişilere kesin bir süre verilir. Bu kesin sürenin sonunda bu eksiklik tamamlanmaz ise dava usulen reddedilir. Bu durumlarda mahkemeler esasa ilişkin inceleme yapmazlar.
6. TÜRKİYE'DE BULUNAN MAHKEMELERDE KİMLER İŞ VE İŞLEM YAPABİLİR?
Türkiye’deki mahkemelere hem Türk vatandaşları hem de yabancı devlet vatandaşları belirli şartları sağlamaları halinde başvurabilirler. Türkiye sınırları içinde yaşayan sıradan bir vatandaşın dahi bilemeyeceği konuları yabancı bir kişinin bilmesini bekleyemeyiz. Bu kişilerin hukuki işlemlerinde avukat ile temsil edilmeleri daha sonrasında meydana gelebilecek sorunları da engellemek için bir çözüm yoludur. Bu sebeplerledir ki uzman bir avukattan hukuki danışmanlık alınması ve gerekli hallerde temsil yetkisinin verilmesi büyük önem arz eder.
7. AVUKATLA TEMSİL EDİLMEK İSTEYEN BİR KİŞİ NASIL BİR YOL İZLEMELİDİR?
Türkiye’de bulunan vatandaşlar için vekalet verme işlemi fiziksel olarak gerçekleştirilebilir ancak yurtdışında ikamet eden kişilerin böyle bir imkanları bulunmayabilir. Böyle durumlarda kişi yaşadığı bölgedeki noter ya da konsolosluk aracılığı ile bu işlemi gerçekleştirebilir. Noter aracılığı ile düzenlenen vekaletnameler için apostil alınması zorunludur. Apostil, bir belgenin onaylanarak başka bir ülkede yasal olarak kullanılmasını sağlayan bir belge onay sistemidir.
8. BİZİMLE NASIL İLETİŞİME GEÇEBİLİRSİNİZ?
PROAKTİF HUKUK VE DANIŞMANLIK BÜROSU tarafından Türkiye’de hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti almak için, +90 (212) 22 444 22, +90 549 244 01 44 numaralı telefonlar üzerinden ya da güncel e-posta adresimizden info@proaktifhukuk.com bizimle iletişime geçebilirsiniz. Sitemizde yer alan iletişim bölümünden de bizlere ulaşabilirsiniz. https://www.proaktifhukuk.com/User/iletisim
