Adli Para Cezası Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

Adli Para Cezası Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

Adli Para Cezası Nedir?

 

Adli para cezası, mahkemeler tarafından hükümlünün bir miktar parayı devlet hazinesine ödemesine karar verilmesidir.

 

Hapis Cezasının Adli Para Cezasına Çevrilme Şartları

 

Türk Ceza Kanunu’nda bazı suçlar için sadece adli para cezası verilmesi öngörülmüştür. Kasten işlenebilen bazı suçların da cezasının 1 yıldan az olması halinde hakimin takdirine bağlı olarak adli para cezasına çevrilmesi mümkündür.

Taksirle işlenebilen suçlarda ise 1 yıldan az süreli şartı aranmaksızın hakimin takdirine bağlı olarak; verilen hapis cezası, adli para cezasına çevrilebilir.

Kanun bazı suçlar açısından hem hapis cezası, hem de adli para cezası öngörmüştür, yani ikisine birden hükmedilir.

 

Eğer fail 18 yaşından küçükse veya 65 yaşından büyükse, daha önce hapis cezasına hükmedilmemiş olma şartıyla hakimin takdir hakkı olmaksızın 1 yıldan az süreli cezalar adli para cezasına çevrilmek zorundadır.

Eğer hapis cezası 30 gün veya altındaysa adli para cezasına veya seçenek yaptırımlara çevrilmek zorundadır.

 

İdari para cezası, devlet kurumları tarafından verilebilirken; adli para cezasına sadece mahkemeler hükmedebilir.

 

Adli Para Cezası Nasıl Hesaplanır?

 

Adli para cezası; 5 günden az ve 730 günden fazla olmamak şartıyla belirlenen tam gün sayısının, bir gün için belirlenen miktar ile çarpılması sonucu elde edilen miktardır.

 

Kanunda suç için kaç gün adli para cezasına çarptırılacağı belirtilmemişse, alt sınır 5 gün, üst sınır 730 gün olarak kabul edilir. Bazı suçlarda 730 günden fazla adli para cezası öngörülmektedir. Örneğin organ ve doku ticareti suçu açısından on bin güne kadar adli para cezası öngörülüyor. Bu durumda adli para cezası belirlenirken alt sınır 5, üst sınır on bin gün olarak alınır.

 

Bir gün için belirlenen miktar en az 20 TL, en fazla 100 TL  olabilir. Bu miktar, kişilerin ekonomik durumları ve suçla alakalı etkin pişmanlık gibi şahsi durumları dikkate alınarak belirlenir.

 

Hakim, kişinin ekonomik durumuna göre, adli para cezasının taksitler halinde ödenmesine karar verebilir. Bu taksitlerin süresi 4 aydan az olamaz ve 2 yılı geçemez.

 

Yine hakim kişinin ekonomik durumuna göre, adli para cezasının ödenmesi için hükmün kesinleşmesinden itibaren 1 yılı geçmemek şartıyla mehil verebilir.

Örneğin adli para cezasına 01.01.2017 tarihinde hükmolunmuşsa hakim, adli para cezasının 01.11.2017 tarihinde ödenmesine veya ödenmeye başlanmasına karar verebilir.

 

Adli Para Cezası Ertelenebilir Mi?

 

Erteleme; sadece hapis cezaları için öngörülmüştür, adli para cezalarında söz konusu olamamaktadır. Sadece yukarıda belirtildiği gibi ödeme zamanı olarak hakimin takdiri ile ileri bir tarih belirlenebilir.

Fakat adli para cezasının ertelenmesi söz konusu değildir.

 

Adli Para Cezasında Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Mümkün Müdür?

 

Hapis cezası olarak hükmedilip, sonrasında adli para cezasına çevrilen adli para cezaları hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilemez.

Hapis cezası veya adli para cezası verilebilecek durumlarda, adli para cezası verildiyse; hükmün açıklanması geri bırakılabilir. Bu durum hakimin takdirindedir.

 adli para cezası

Adli Para Cezası Nereye ve Nasıl Ödenir?

 

Adli para cezasına konu olan hüküm, Cumhuriyet Başsavcılığı’na verilir. Başsavcı, 30 gün içerisinde hükümlüye ödeme emri tebliğ eder. Belirlenen gün içerisinde adli para cezasının ödenmesi gerektiği hatırlatılır.

 

Adli para cezası taksitlendirilmişse, hükümlüye ödeme emrinin tebliğinden itibaren 30 gün içinde ilk taksit, diğer taksitler için de takip eden ayların aynı gününe denk gelen günde ve önceki taksitten itibaren 30 günlük süreyi aşmamak kaydıyla ödenir.

 

Adli para cezası taksitlendirilmemişse, hükümlü ödeme emrinin tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde adli para cezasının üçte birini ödeyerek, Cumhuriyet Başsavcılığından kalan miktarın taksitlendirilmesini talep edebilir. Bu durumda 1’er ay aralıklarla kalan para cezasının iki taksitle ödenmesine karar verilebilir.

 

Adresinize ödeme emri tebliğ edilmesinden itibaren 30 gün içerisinde, Cumhuriyet Savcılığı İnfaz Bürosu’na başvurarak ödeme için İnfaz Bürosu’nun Vergi Dairesi’ne hitaben yazdığı yazıyla Vergi Dairesi’ne ödeme yaptıktan sonra ödemeyi gösteren makbuzu İnfaz Bürosu’na teslim ederek adli para cezanızı ödeyebilirsiniz.

 

Adli Para Cezası Ödenmezse Ne Olur?

 

Hükümlü, tebliğ olunan ödeme emri üzerine belli süre içinde adli para cezasını ödemezse, Cumhuriyet savcısının kararı ile ödenmeyen kısma karşılık gelen gün miktarı hapis cezasına çevrilerek, hükümlünün iki saat çalışması karşılığı bir gün olmak üzere kamuya yararlı bir işte çalıştırılmasına karar verilir.

 

Günlük çalışma süresi, en az iki saat ve en fazla sekiz saat olacak şekilde denetimli serbestlik müdürlüğünce belirlenir.

 

Hükümlünün, hakkında hazırlanan programa ve denetimli serbestlik görevlilerinin bu kapsamdaki uyarı ve önerilerine uymaması hâlinde, çalıştığı günler hapis cezasından mahsup edilerek kalan kısmın tamamı açık ceza infaz kurumunda yerine getirilir.

 

Yani adli para cezası ödenmezse ilk olarak kişi kamuya yararlı bir işte çalıştırılır, hemen hapis cezası verilmez. Hazırlanan programa ve yükümlülüklerine uymadığı takdirde hapis cezası verilir.

 

Hükümlü hapis yattığı veya kamuya yararlı işte çalıştığı günlerin dışında kalan adli para cezası miktarını öderse, hapisten çıkartılır veya kamuya yararlı işte çalışmasına son verilir.

Adli para cezası ödenmediği ve/veya hazırlanan programa ve denetimli serbestlik yükümlülüklerine aykırılık halinde verilen hapis cezası, üç yılı geçemez. Hükümlü, birden fazla hükümle adli para cezasına mahkum edildiyse bu süre 5 yılı geçemez.

Çocuklar hakkında hükmedilen adli para cezası ile kısa süreli hapis cezasından çevrilen adli para cezasının ödenmemesi halinde hapis cezası verilemez. Bu durumda Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’a göre tahsil edilir.

Adli para cezasının ödenmemesi halinde hapis cezasına hükmedilirse, bir daha adli para cezasına çevrilemez.

adli ceza

Adli Para Cezası Adli Sicil Kaydına İşlenir Mi?

Adli para cezası, adli sicil kaydına işlenir. Para cezası tek seferde ödendiyse ödendiği gün, taksitler halinde ödeniyorsa son taksitin yatırıldığı gün adli sicilden silinir.

Kendiliğinden silinmediği durumlarda Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’nden bir dilekçe ile silinmesi talep edilebilir.


Yargıtay Kararı



T.C YARGITAY

6.Ceza Dairesi

Esas: 2015 / 5413

Karar: 2017 / 3042

Karar Tarihi: 14.09.2017

 

ÖZET: Sanık hakkında 6136 sayılı yasaya muhalefet suçundan kurulan mahkumiyet hükmünde temel adli para cezası belirlenirken 6136 sayılı yasada öngörülen üst sınırın aşılması suretiyle fazla ceza tayini bozmayı gerektirmiş; bozma nedeni yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hükmün düzeltilerek onanmasına karar verilmiştir.

 


 

(5237 S. K. m. 53, 61) (ANY. MAH. 08.10.2015 T. 2014/140 E. 2015/85 K.)

 

Dava ve Karar: Yerel Mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle; başvurunun nitelik, ceza türü, süresi ve suç tarihine göre dosya görüşüldü:

 

Sanık hakkındaki mahkumiyet hükmünün doğal sonucu olan TCK.nın 53.maddesi ile ilgili Anayasa Mahkemesi’nin 08.10.2015 gün, 2014/140 Esas, 2015/85 sayılı iptal kararının, infazda gözetilmesi olanaklı görülmüştür.   

 

Diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

 

Ancak;

 

Sanık hakkında 6136 sayılı yasaya muhalefet suçundan kurulan mahkumiyet hükmünde; 5237 sayılı TCK’nın 61. maddesi uyarınca temel adli para cezası belirlenirken 6136 sayılı yasada öngörülen üst sınırın aşılması suretiyle fazla ceza tayini,

 

Sonuç: Bozmayı gerektirmiş, sanık ...’ın temyiz itirazları bu bakımdan yerinde görülmüş olduğundan, hükmün açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedeni yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi yollamasıyla 1412 sayılı CMUK'nın 322. maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak, 6136 sayılı Yasanın 13/1.maddesi uyarınca hükmolunan “...120 gün adlipara cezası ile cezalandırılmasına" cümlesi hüküm kısmından çıkartılarak yerine "....100 gün adli para cezası"; TCK.nın 62/1.maddesi uyarınca cezasının takdiren 1/6 oranında indirilmesinden sonraki "...100 gün adli para cezası ile cezalandırılmasına" cümlesi hüküm kısmından çıkartılarak yerine "...83 gün adli para cezası ile cezalandırılmasına"; TCK’nın 52.maddesi uyarınca paraya çevrilmesinden sonraki netice 2000.-TL adli para cezasının 1660.-TL’ye indirilmesi suretiyle, diğer yönleri usul ve yasaya uygun bulunan hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA, 14.09.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.


Bu Makaleyi Paylaş