Beyana Dayanan Vergilerde Düzeltme Davası Nedir?
Türk hukuk sistemimizde vergilerin toplanması mükelleflerin veya sorumluların ödeyecekleri vergileri bir beyanname ile iletmeleri esasına dayalıdır. Yani vergi hukukumuzda beyana dayalı vergilendirme esastır.
Vergi Usul Kanunu madde 378, vergi hukukumuzda kural olarak beyana dayanan matraha karşı dava yoluna başvurulamayacağını ve itiraz yolunun mümkün olmadığını söylemektedir. Ancak devamında bu durumun istisnaları belirtilmiştir. Buna göre:
Verginin beyannamesine ihtirazı kayıt düşülmüş olması,
Tarh edilmiş olan verginin vergi hatası barındırması gerekmektedir.
Ancak bu şartların varlığı halinde vergi beyannamesi ilgili kuruma teslim eden vergi sorumlusu veya mükellefi bu tarh edilen vergi için düzeltme talebinde bulunabilir veya düzeltme davası açabilir.
Vergi Usul Kanunu 116. maddesinde vergi hatasının tanımını yapmaktadır. Buna göre vergi hatası, vergiye müteallik hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınmasıdır.
Başlıklar altında toparlayacak olursak vergi hataları:
Matrah hataları,
Vergi miktarında hatalar,
Verginin mükerrer olması,
Mükellefin şahsında hata,
Mükellefiyette hata,
Mevzuda hata,
Vergilendirme veya muafiyet döneminde hata.
Bu hataların varlığı halinde kişi beyana dayanan vergisine düzeltme davası açabilir.
Beyana dayanan vergilerde düzeltme talebini vergi sorumluları yahut mükellefleri VUK madde 122 uyarınca vergi dairelerine yöneltmeleri gerekmektedir. Bu talebi inceleyen vergi dairesi eğer ki talebi yerinde görürse beyannameyi incelemeye alacaktır. Ancak talebi yerinde görmezse reddedecektir.
Düzeltme talebi ile ilgili önemli bir noktaya değinmek gerekmektedir. Bu nokta, dava açma süresi geçtikten sonra düzeltme talebinde bulunanların bu taleplerinin reddedilmesi halinde şikayet yolu ile maliye bakanlığına karşı dava açma hakları saklıdır.
Düzeltme talebi reddedilen beyanname sahiplerinin düzeltme talebinin reddine karşı da dava açma hakları saklıdır. Ancak bu düzeltme taleplerinin İYUK uyarınca süresinde talep edilmiş olması gerekmektedir. İlgililerin açılacak olan bu davada dava konusu şey vergi hatası değil, vergi hatasına ilişkin düzeltme talebinin reddidir.
Beyana dayanan vergilerde düzeltme taleple olabileceği gibi süresi içinde dava açılarak da mümkün olabilmektedir. Bu düzeltme davası ilgililer süresi içerisinde doğrudan vergi mahkemelerine başvurarak düzeltme isteyebilirler.
Beyana Dayanan Vergilerde Düzeltme Davası Sonuçları
Düzeltme davası sonucu itibariyle ya mükellef lehine sonuçlanacaktır ya da vergi dairesi lehine sonuçlanacaktır. Mükellef lehine sonuçlanan düzeltme davasında , fazladan tahakkuk edilen vergi miktarı terkin edilir. Terkin edilen bu miktar vergi dairesi tarafından tahsil edilmişse iadesine karar verilir.
Vergi dairesi lehine sonuçlanan düzeltme davalarında ise tahakkuk edilmiş olan vergi tahsil de edilmiştir yahut edilecektir. O yüzden herhangi bir işlem yapılmaz.
Proaktif Hukuk Danışmanlık ve Avukatlık Bürosu olarak vergi mükelleflerine tavsiyemiz beyannamelerini hatadan uzak hazırlamaları herhangi bir hatanın varlığında ise idari yargıda sürecek bu dava sürecini vergi hukuku alanında uzmanlaşmış profesyonel avukatlara emanet etmeleridir.
Vergi mahkemesinin düzeltme davası hakkında verdiği karara karşı taraflar idari yargıdaki temyiz yollarına başvurabilecektir.
Beyana Dayanan Vergilerde Düzeltme Davası Zamanaşımı
Beyana dayanan vergilerde düzeltme davası açılmak istendiği takdirde başvurulacak mevzuat İYUK olacaktır. İYUK beyana dayanan vergilerde düzeltme davası için 30 günlük bir süre belirlemiştir. Bu süre tebliğ yapılan hallerde bu tebliğden itibaren veya tebliğ yerine geçen işlemlerde bu işlemlerin yapılmasından itibaren başlamaktadır. Bu süre içinde vergi mahkemesine başvurmayan kişilerin dava açma hakları düşmektedir.
Beyana Dayanan Vergilerde Düzeltme Davası Görevli ve Yetkili Mahkeme
Beyana dayanan vergilerin düzeltme davaları idari yargıda görülecektir. İdari yargının vergi mahkemeleri kolunda görülecek olan bu davalarda yetkili mahkemeler beyannamenin verildiği vergi dairesinin yerleşim yeri vergi mahkemelerdir.
