Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku (FSEK) – 2025 Güncel Rehber

Fikir ve Sanat Eserleri Nedir?

Fikir ve sanat eserleri, bilim, edebiyat, müzik, güzel sanatlar veya sinema alanlarında meydana gelen özgün eserleri kapsar.
Türk Hukuku’nda bu eserler, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK) ile korunur.

Fikir ve sanat eserlerinin korunması, mali ve manevi hakların belirlenmesini, korunmasını, bu haklardan yararlanma şartlarını ve hukuka aykırı yararlanma durumunda uygulanacak yaptırımları içerir.

FSEK Kapsamında Korunan Eser Türleri

Kanunda belirlenen eser türlerinin başlıcaları:

1. İlim ve Edebiyat Eserleri

2. Musiki Eserleri

3. Güzel Sanat Eserleri

4. Sinema Eserleri

5. İşlenme ve Derlemeler

Bir eserin korunabilmesi için:

• Kanunda belirtilen eser türlerinden biri olması

• Sahibinin özelliklerini taşıması gerekir

Eser Sahibi Kimdir?

5846 sayılı Kanuna göre eser sahibi, eseri meydana getiren gerçek kişidir.
Tüzel kişiler, yayımcılar veya yapımcılar eser sahibi olarak kabul edilmezler; ancak eser sahibi ile sözleşme yaparak mali hakları kullanabilirler.

Birden fazla kişinin oluşturduğu eserlerde:

• Kısımlara ayrılabiliyorsa, her kişi kendi kısmının sahibidir.

• Ayrılamıyorsa, tüm eser sahipleri ortak mülkiyet hakkına sahiptir.

Eser Sahibinin Hakları

Manevi Haklar

FSEK Madde 14-17’ye göre eser sahibinin manevi hakları:

1. Umuma Arz Hakkı: Eserin kamuya sunulup sunulmayacağını belirleme

2. Adının Belirtilmesi Hakkı: Eserin sahibi olarak tanıtılma

3. Eserde Değişiklik Yasağı: Sahibinin izni olmadan eserde değişiklik yapılamaz

4. Eserin Aslına Ulaşma Hakkı: Eserin özgün olması halinde zilyet ve maliklere karşı hak

Mali Haklar

FSEK Madde 20-25’e göre eser sahibinin mali hakları:

1. Eseri İşleme Hakkı

2. Eseri Çoğaltma Hakkı

3. Eseri Yayma Hakkı

4. Kamuya Sunma ve Yayın Hakkı

5. Temsil Suretiyle Yararlanma Hakkı

6. Pay ve Takip Hakkı

Mali haklar yazılı sözleşme ile devredilebilir.

Eser Sahibine Tanınan Hakların Süresi

• Manevi haklar: Süresizdir

• Mali haklar: Eser sahibinin ömrü boyunca ve ölümünden itibaren 70 yıl devam eder.

5846 sayılı Kanun, istisnai durumlarda devletin kamu yararına eserden yararlanmasını öngörür. Koruma süresi sona erdiğinde eser genel kullanım hakkına girer.

Proaktif Hukuk ve Danışmanlık Bürosu’ndan Danışmanlık

Fikir ve sanat eserleri hukuku, eser sahiplerinin maddi ve manevi menfaatlerini korur.
Proaktif Hukuk, FSEK kapsamında eser sahiplerinin haklarının korunması, haksız kullanım durumunda hukuki süreçlerin yürütülmesi ve gerektiğinde dava takibi konusunda deneyimli avukat kadrosuyla danışmanlık sağlamaktadır.

SSS – Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku

1. Fikir ve sanat eserleri nelerdir?
Bilim, edebiyat, müzik, güzel sanatlar veya sinema eserleridir.

2. Eser sahibi kimdir?
Eseri meydana getiren gerçek kişidir.

3. Eser sahibi hangi haklara sahiptir?
Manevi ve mali haklara sahiptir.

4. Eserlerin korunma süresi ne kadardır?
Manevi haklar süresiz; mali haklar eser sahibinin ölümü sonrası 70 yıl boyunca devam eder.

5. Hak ihlali durumunda ne yapılabilir?
Haksız kullanıma karşı hukuki süreç başlatılabilir ve tazminat talep edilebilir.