Bağlı Kredi Sözleşmesi Nedir ?
Bağlı kredi sözleşmesi, kredilendirme fonksiyonunun üçüncü bir kişi olan banka ya da bir finansman şirketi tarafından üstlenilmesi olarak tanımlanır.
Bir başka ifade ile, bağlı krediler kural olarak üç taraflı bir hukuki ilişki kuran bir yapılanmayı ifade ederler. Söz konusu üç taraflı ilişkinin tarafları ise tüketici, mal satıcısı/hizmet sağlayıcısı ve kredi veren taraftır.
Bu üç taraflı ilişkide birbirinden hukuken bağımsız en az iki sözleşme bulunmalıdır.Bu sözleşmelerden ilki satıcı ile tüketici arasında kurulan hizmet temini sözleşmesi iken, ikinci sözleşme ise, tüketicinin satıcı ile kurduğu sözleşmeyi finanse etmek amacıyla kredi veren ile kurduğu kredi sözleşmesi olarak karşımıza çıkar.
Bu iki sözleşmenin yanı sıra, bağlı tüketici kredileri kapsamında ortaya çıkan ilişkide genelde satıcı/sağlayıcı ile kredi veren arasında yapılan bir “çerçeve sözleşme” de bulunmaktadır.Bağlı kredi ilişkisi kapsamında yer alan bu üç tarafın hepsi arasında bir ilişki bulunmaktadır ve kredi veren ile satıcı arasındaki ilişki sebebiyle, tüketici belirli bir marka malı almaya ya da belirli bir kişiyle sözleşme yapmaya yönlendirilmiş olmaktadır.
Kredi Sözleşmesinin Görünüm Şekilleri Nelerdir?
A Tür İşlem
Bu tür işlemde, kredi alan kişi, satıcının aracılığı olmaksızın kredi kurumuna başvurarak bir kredi talep edecektir.A tür işlemlerde, doğrudan kredi kurumuna başvurarak kredi talep eden kişi ile, kredi veren arasında yapılan bağlı kredi sözleşmesi üzerine kredi veren tarafından sadece belirli olan firmalardan yapılacak alış verişlerde kullanılmak üzere belli meblağı içeren bir emtia çeki verilir.
Yani, kredi kurumu tüketicinin ihtiyacına yönelik bu krediyi, kendisinin iş birliği içerisinde olduğu bir işletmeden yapılacak alışverişlerde kullanılmak üzere, belirli bir tutarı içeren mal senedi veya bir emtia çeki düzenlemek suretiyle kullandırır.
B Tür İşlem
Satıcı ile kredi veren arasındaki iş birliğinin daha yoğun düzeyde bulunduğu bu kredi türünde, kredi verenle satıcı genelde öncelikle bir çerçeve sözleşme yaparlar.Bu sözleşme ile kredi kurumu alıcının satıcıya ödemekle yükümlü olduğu bakiye satış parası oranındaki para ödüncünü kararlaştırılan en üst tutara kadar finanse etmeye hazır olduğunu belirtmiş olur.
Tüketici taraf satıcıya belirli bir malı taksitle satın almak üzere gittiğinde, satıcı tarafından kendisine sunulan satım sözleşmesinin yanında kredi veren tarafından hazırlanan kredi teklifini içeren sözleşme de tarafa sunulur .
Bu sözleşmenin imzalanmasıyla birlikte satıcı satım konusunu teslim eder ve ödünç talebini kredi kurumuna sunar ve kredi kurumu da satış parasını satıcıya öder ve alıcı da daha sonra bu tutarı taksitler halinde kredi veren kuruma ödemeyi kabul eder.
C Tür İşlem
C tür işlemin özelliği, satıcı tarafından düzenlenen bir kambiyo senedinin sonradan bankaya ciro edilmek üzere alıcı tarafından kabul edilmesidir . Bu kredi türünün faydası kredi verene; alıcıya karşı taleplerini ve düzenleyen konumunda olan satıcıya karşı olan çeşitli rücu taleplerini ileri sürmesinde, belgenin kambiyo senedi olması dolayısıyla kolaylık sağlamasıdır
Kredi Sözleşmelerinin Unsurları Nelerdir?
Bir Malın/Hizmetin Finansmanı Unsuru
Ekonomik Birlik Unsuru
Kredi Sözleşmelerinin Hukuki Niteliği Nedir?
Bir kredi sözleşmesinin, bir satım/hizmet temini sözleşmesini finanse etmek için kurulması ve bu iki sözleşme arasında ekonomik birlik bulunması halinde, bu sözleşmelerin birbirine bağlı olduğu kabul edilecek ve bu kapsamdaki kredi sözleşmesinin “bağlı kredi sözleşmesi” olduğunun söylenmesi mümkün olacaktır.
Bu kapsamda birbirine bağlı olan sözleşmelerin meydana getirdiği üçlü yapılanmanın hukuken ifade ettiği anlamın, bir başka ifadeyle ilişkinin hukuki niteliğinin tespit edilmesi önem taşıyan bir husus olarak karşımıza çıkacaktır.
Kredi sözleşmesi ister ödünç sözleşmesi olarak kabul edilsin, ister tipik veya atipik bir sözleşme olarak kabul edilsin,yalnızca ekonomik birlik içerisinde bulunduğu satım/hizmet sözleşmesinin var olmasıyla anlam ifade eden bir sözleşmedir.
Bir başka ifadeyle, herhangi bir kredi verenle tüketicinin bir kredi sözleşmesi kurması halinde bunun bağlı kredi sözleşmesi olarak nitelendirilmesi söz konusu değildir. Nitekim kredi sözleşmesi, ancak bir mal/hizmeti finanse eden sözleşmeye bağlı olarak kurulması ve bu sözleşme ile ekonomik bir birlik oluşturması durumunda bağlı kredi sözleşmesi olarak nitelendirilecektir.
