İflas Ertelemesi Nedir?
İflas ertelemesi, geçici ekonomik sıkıntıda olan şirket ve kooperatiflerin iflas ederek bir çok yönden ticaret hayatına zarar vermelerini önleyebilmek için son dönemlerde kanunumuzda yer almış bir hukuki kurumdur. Bu hukuki kurum sayesinde geçici ekonomik sıkıntıda olan şirket ve kooperatiflerin borçlarının takibi durur. Alacaklılar alacağını tahsil için iflas ertelemesi sürecinin sonunda kadar beklemek zorunda kalırlar.
İflas Ertelemesi Alabilmenin Şartları Nelerdir?
Malvarlığı borca batmış olan şirket ve kooperatifler yönetici veya yönetim kurulları vasıtasıyla iflasını talep etmek zorundadırlar. Ancak bu şirket veya kooperatiflerin ekonomik durumlarının düzeltilebilmesi şartları varsa iflas ertelemesi isteyebilirler. İflas ertelemesi talebinde bulunabilmek için maddi ve şekli olarak ikiye ayrılmak üzere birtakım şartlar öngörülmüştür. Bu şartlar;
İflas Ertelemesi Alabilmenin Maddi Şartları
Hukuk literatürümüzde yeni yeni kullanılmaya başlanan borca batık tabiri Türk Ticaret Kanunu 324. maddede ortaklığın aktiflerinin alacaklıların haklarını karşılama yetmemesi olarak tanımlanmıştır. Borca batıklığın nedeninin büyük bir bölümünü işletmenin mali durumunun bozulması oluşturmaktadır. Mali durumun bozulması iç ve dış etkenlere bağlı gelişmekle birlikte çoğunluk payı iç etkenlerdedir.
Borca batıklığın tespiti yılsonu bilançosuyla tespit edilebileceği gibi ara bilançoyla da tespit edilebilir. Eğer borca batıklık ara bilançoda tespit edilmişse ortaklığın geleceği hakkında karar verme yetkisi Ticaret Mahkemesine geçer. Borca batık bir şirket tek iflas ertelemesini isteyemez, bu isteğini iflas talebiyle birlikte mahkemeye bildirmelidir.
İyileştirme projesi tabiri kanunca kullanılmış olsa da içeriği kanun tarafından açıklanmamıştır. Ancak iyileştirme projesinin esas amacı, sermaye şirketi veya kooperatifi borca batıklığından kurtarmaktır. Bu amaç çerçevesinde iyileştirme projeleri şirket içi organizasyon ilişkilerini düzeltici, mali durumu kurtarıcı ve hukuki nitelikte iyileştirici tedbir olmak üzere başlıklara bölünmektedir. Örnek olarak;
sayılabilir.
İflas ertelemesinin amacı zaten ortaklığın mali durumunun iyileştirilmesi için son bir fırsat olduğundan tasfiye halindeki bir ortaklığın iflas erteleme talebi bu durumla uyuşmamaktadır.
İflas ertelemesi kararı verecek mahkeme alacaklılarından haklarını gözeterek onların zarara uğramaması adına iyileştirmenin tüm imkanlarını göz önünde bulundurarak alacaklıların korunması için en etkin önlemleri almak zorundadır. Ancak mahkemece verilecek erteleme kararı sonucu alacaklıların uğrayacakları zarar iflas kararına göre daha fazla ise, mahkeme iflas erteleme talebini reddetmelidir.
İflas Ertelemesi Alabilmenin Şekil Şartları
İflas ertelemesi, borca batıklık sebebiyle iflasın istisnasını oluşturduğundan sermaye şirketlerinin veya kooperatiflerin yöneticisi veya temsilcisi tarafından mahkemeye borca batıklık durumunun bildirilmiş ve bundan dolayı iflas erteleme talebinde bulunulduğunun söylenmesi gerekmektedir.
Kural olarak mahkeme resen(kendiliğinden) iflas ertelemesine karar veremez. Mahkemenin iflas ertelemesine karar verebilmesi için önünde bir talep olması gerekmektedir. Bu talep;
yapılabilir.
Anonim şirketlerde iflas ertelemesi talebinin onayı yönetim kurulunda yapılacak oylamada oy çokluğuna bağlıdır. Alacaklıların bulunacakları talep de ise tüm alacaklıların ortak irade beyanlarına gerek yoktur. Tek bir alacağın bile iflas erteleme talebi yeterlidir.
3. Masrafların Peşin Olarak Ödenmesi
İcra İflas Kanunu 180. maddesinde iflas erteleme talebine ilişkin tebliğ, bilirkişi ve kayyım vb. masraflarda İİK. 160. maddesinin uygulanacağını söylemiştir. İlgili kanun maddesi ise tüm masrafların peşin verilmesi gerektiğini söylemektedir. Yani iflas ertelemesi talebinde bulunan masrafları peşin olarak yatırmak zorundadır.
İflas erteleme kurumundan faydalanacak olan sermaye şirketi veya kooperatifin, İcra İflas Kanunu madde 317 de düzenlenmiş olan fevkalede mühletten faydalanmamış olması gerekmektedir.
