İşçi sendikası kuruculuk şartları nelerdir?
Fiil ehliyetine sahip ve fiilen çalışan gerçek veya tüzel kişiler sendika kurma hakkına sahiptir.Ceza Kanunu’nun 53.maddesindeki süreler geçmiş olsa bile zimmet,irtikap,rüşvet,hırsızlık,dolandırıcılık,sahtecilik,güveni kötüye kullanma,hileli iflas,ihaleye fesat karıştırma ,edimin ifasına fesat karıştırma ,suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama ve kaçakçılık suçlarından birinden mahkumiyeti bulunanlar sendika kurucusu olamaz.
İşçi sendikalarının kuruluş usulü nasıldır?
Kuruluşlar ,kurucularının kuruluşun merkezinin bulunduğu ilin valiliğine dilekçelerine ekli olarak kuruluş tüzüğünü vermeleriyle tüzel kişilik kazanırlar.
Vali tüzük ve kurucuların listesini 15 gün içinde bakanlığa gönderir.Bakanlık kuruluşun adını,merkezini ve tüzüğünü 15 gün içinde resmi internet sitesinden ilan eder.
Tüzüğün veya bu maddede sayılı belgelerin içerdiği bilgilerin kanuna aykırılığının tespit edilmesi halinde valilik kanuna aykırılık ve eksikliklerin 1 ay içinde giderilmesini ister.
Bu süre içinde kanuna aykırılığın ve eksikliğin giderilmemesi halinde bakanlığın ve ilgili valiliğin istemi üzerine mahkeme gerekli gördüğü taktirde kurucuları da dinleyerek 3 iş günü içinde kuruluşun faaliyetlerinin durdurulmasına karar verebilir.Mahkeme kanuna aykırılığın veya eksikliğin giderilmesi için 60 günü aşmayan bir süre verir.
Tüzük ve belgelerdeki eksikliklerin veya kanuna aykırılıkların giderilmesi üzerine mahkeme durdurma kararını kaldırır.Verilen süre sonunda tüzük ve belgelerin kanuna uygun hale getirilmemesi durumunda mahkeme kuruluşun kapatılmasına karar verir.
Sendikanın organları nelerdir?
Kuruluşun veya şubenin organları ; genel kurul,yönetim kurulu,denetleme kurulu ve disiplin kuruludur.
Bu organlardan genel kurul haricindekilerin üye sayıları 3’ten az 9’dan fazla olamaz.Sendikalar ihtiyaçlarına göre farklı organlar da oluşturabilirler.Ancak genel kurul,yönetim,denetim,disiplin kurullarının görevleri başka organlara devredilemez.
Genel kurul,tüzüğe göre delege ve üyelerden oluşur.Kuruluş ve şubelerin denetleme,disiplin,ve yönetim kurulu üyeleri bu sıfatla kendi genel kurullarına delege olarak katılırlar.
Sendikanın genel kurulu ne zaman toplanır ?
Kuruluşların ilk genel kurulu tüzel kişiliğin kazanılmasında ,şubelerin ilk genel kurulu ise kuruluş tarihinden itibaren 6 ay içinde yapılır.
Olağan genel kurul en geç 4 yılda bir toplanır.
Olağanüstü genel kurul ise yönetim kurulu veya denetleme kurulunun gerekli gördüğü hallerde ya da genel kurul üye veya delegelerinin beşte birinin yazılı istemi üzerine 60 gün içinde yazılı istekteki konuları öncelikli olarak görüşmek üzere toplanır.
Talep tarihi olağan genel kurul süresine 6 aydan az bir süre kalmışsa olağanüstü genel kurula gidilemez.
Genel kurulun toplantı ve karar yeter sayıları nelerdir?
Genel kurulun toplantı yeter sayısı üye veya delege tam sayısının salt çoğunluğudur.Tüzükte daha yüksek bir toplantı nisabı öngörülebilir.
İlk toplantıda toplantı yeter sayısı sağlanamazsa ikinci toplantı en çok 15 gün ertelenebilir.
İkinci toplantıya katılanların sayısı üye veya delege tam sayısının üçte birinden az olamaz.
Genel kurulun karar yeter sayısı toplantıya katılan üye veya delege sayısının salt çoğunluğudur.Ancak bu sayı üye veya delege tam sayısının dörtte birinden az olamaz.
Sendikaya nasıl üye olunur?
15 yaşını doldurmuş ve iş kanununa göre işçi sayılan herkes sendikalara üye olabilir.Sendikaya üye olmak serbesttir.Hiç kimse sendikaya üye olmaya veya olmamaya zorlanamaz.
Bir işte asıl işe yardımcı işlerde çalışan işçiler de işyerinin girdiği işkolunda kurulu bir sendikaya üye olabilirler.
Üyelik aidatının miktarı kuruluşların tüzüklerinde belirtilen usul ve esaslara göre genel kurulca belirlenir.
Üyelik ve dayanışma aidatı ödemeleri,yetkili işçi sendikasının işverene yazılı başvurusu üzerine işçinin ücretinden kesilerek tahsil edilir.
Ödenmesi gereken aidatı kesmeyen ya da kesmesine rağmen 1 ay içinde işçi sendikasına ödemeyen işveren ,bildirim şartı aranmaksızın ,aidat miktarını bankalarca işletme kredilerine uygulanan en yüksek faiz oranıyla birlikte ödemekle yükümlüdür.
Sendika üyeliği hangi hallerde sona erer ?
İşçi veya işveren sendikada üye kalmaya ya da üyelikten ayrılmaya zorlanamaz.Her üye E-Devletten yapacağı çekilme bildirimiyle üyelikten çekilebilir.
Çekilme sendikaya bildirim tarihinden itibaren 1 ay sonra geçerlilik kazanır.Çekilenin 1 aylık süre içinde başka bir sendikaya üye olması halinde yeni üyelik bu sürenin bitimi tarihinde kazanılmış sayılır.
Sendikadan çıkarılma ise genel kurul kararıyla mümkündür.Bu karar karşı çıkarılan üye 30 gün içinde mahkemeye itiraz edebilir.Mahkeme 2 ay içinde karar verir.Üyelik çıkarılma kararı kesinleşinceye kadar devam eder.
İşkolunu değiştirenin ise sendika üyeliği kendiliğinden sona erer.
