Giriş
Türk Hukuku’na göre kural olarak istifa eden işçi kıdem tazminatı alamaz. Fakat bazı haklı sebeplerin varlığı halinde, işçi istifa etmeden önce süresine uygun olarak istifa edeceğini işverenine yazılı olarak bildirmesi şartıyla kıdem tazminatı talep edebilir. İhbar süresine uymadan, işverenine yazılı bildirim yapmadan işten ayrılan işçi kıdem tazminatı alamayacağı gibi, bir de ihbar tazminatı ödemek zorunda kalır.
Bunun haricinde kıdem tazminatı alabilmenin en önemli koşullarından biri de en az 1 yıl süreli olarak çalışıyor olmaktır. 1 yıldan az süreli çalışanlar kıdem tazminatı alamazlar.
İstifa Eden İşçinin Kıdem Tazminatı Alabileceği Haller
İş Kanununun ilgili maddesinde sayılan işverenin; iyiniyet ve ahlaka aykırı davranışlarının varlığı halinde,
İşçinin zorunlu askerlik görevi için işinden istifa etmesi halinde,
Kadın çalışanın evlendikten sonra istifa etmesi halinde,
İş yerindeki ağır çalışma şartlarından doğan bir sebeple işçinin sağlığı bozulursa,
İşveren, işçinin ücretini sözleşme şartlarına göre hesap etmez, ödemez ve yapması gereken zammı yapmaz ise,
İşçinin aylık ücreti dışındaki; prim, ikramiye, giyecek, yiyecek vb. yardımların ödenmemesi halinde,
İşçi resmi tatil günlerinde zorla çalıştırılıyorsa veya çalıştırıldığı halde ücreti ödenmiyorsa,
İşçinin yıllık ücretli izni 14-20-26 gün olarak kademeli şekilde ücreti ödenerek, tam olarak kullandırılmıyorsa,
İşçinin SSK primleri gerçek ücretten yatırılmıyor ise,
İşçinin sigortası işverence geç ve eksik bildirilmişse,
İşçinin haberi ve izni olmaksızın SGK kaydında giriş çıkışlar yapılıyorsa,
İşçi iş yerinden istifaya zorlanıyor, tazminat ödemeden işten çıkarılmak isteniyorsa yani mobbing’e maruz kalıyorsa bu mobbing’i kanıtlamak kaydı ile istifası halinde,
Emekliliğe hak kazanma veya emeklilik için gerekli prim ödeme günü sayısını ve sigortalılık süresini doldurduysa,
Kıdem tazminatı almaya hak kazanır.
Bazı özel durumlarda da istifa dilekçesinin varlığına rağmen işçi kıdem tazminatı talep edebilmektedir. Bu durumlar şöyledir:
Şarta bağlı veya zorla istifa ettirilen işçi,
İşe girişte işçiye boş kağıt imzalatıldıysa ve sonrasında işçinin iradesi dışında o boş kağıt istifa dilekçesi olarak doldurulmuşsa,
İstifa dilekçesi, alınan tarihten sonraki bir tarihte işleme konulmuşsa. Yani işçinin daha önce verdiği istifa dilekçesi işverence kabul edilmeyip; sonrasında yine işverence, işçi yazmışçasına kabul edilip işçi buna bağlı işten çıkarılmışsa,
İstifa dilekçesi ile çelişen delil ve beyanların bulunması halinde,
İşçinin dayandığı gerçek sebep ile işçinin istifa dilekçesinin karşılaştırılması. İşçi istifa dilekçesinde işten ayrılma sebebini belirtmeyebilir. Bu durumda Yargıtay işçinin gerçek ayrılma sebebini araştırır ve haklı gerekçelerle feshin varlığı halinde işçinin lehine olarak kıdem tazminatına karar verebilir.
Evlenen İşçi Tazminat Alabilmek İçin Ne Zaman İstifa Etmeli?
İstifa eden işçinin kıdem tazminatı alabilme hakkını kazanabileceği hallerde, kadın işçinin evlilik nedeniyle istifası da mevcuttur. Kadın işçi bu hakkını evlendikten sonraki 1 sene içerisinde kullanabilir. Yani evlilik nedeniyle istifa edecek kadın işçi, kıdem tazminatı almak istiyorsa istifasını 1 sene içerisinde işverenine sunmalıdır.
Bu 1 senelik süre kadın işçinin dini nikahla evlendiği günden değil, resmi nikahın gerçekleştiği günden itibaren işlemeye başlayacaktır.
Kıdem Tazminatı Alacağında Görevli ve Yetkili Mahkeme
Yazımızda bahsettiğimiz hukuki ihtilaf durumunda açılacak davada görevli mahkeme iş mahkemesi olacaktır. Yetkili mahkeme ise dava edilen kişinin yani işverenin yerleşim yeri mahkemesi olabileceği gibi iş yerinin bağlı bulunduğu yer mahkemesi de olabilir.
Sonuç
İstifa dilekçesi hazırlanırken mutlaka istifa nedeninizi, haklı gerekçelerini istifa dilekçenizde belirtiniz ve işvereninizden bu dilekçeyi ona verdiğinize dair, kendisinden bir belge alınız. Bu ihtimaliniz yoksa veya yapmadıysanız işverene haklı gerekçeleri de içine katarak düzenleyeceğiniz istifanızı ihtar yoluyla göndermelisiniz. İspat açısından bu çok önemli bir belge olacaktır.
Ayrıca belirtmek gerekir ki şarta bağlı istifa dilekçeleri geçersizdir. Örneğin ‘Tekrar burada işe başlarsam kullanmadığım yıllık izinlerimin saklı tutulması kaydıyla istifamı sunuyorum.’ gibi bir şart koyarak istifa dilekçesi hazırlayıp sunduysanız, Yargıtay bu tür istifa dilekçelerini geçerli kabul etmiyor.
Bu makalemizde istifa eden işçilerin kıdem tazminatı alabileceği halleri açıklamaya çalıştık. Anlayamadığınız veya kafanıza takılan herhangi bir konu olursa Online Danışma Platformumuzdan bize soru sorabilirsiniz.
Proaktif Hukuk Bürosu, iş hukuku alanında tecrübeli ve uzman avukatlara sahip olmakla birlikte, avukat kadrosu sayesinde işçi alacağı davalarında hem işçinin, hem de işverenin hakkını ve menfaatini korumak adına süreci büyük bir titizlikle takip etmektedir.
Bu makalenin tüm hakları saklıdır. Fikri Mülkiyet Kanunu kapsamında eser hükümlerine uygun olarak korunur. Proaktif Hukuk Bürosunun izni alınmaksızın işlenmesi, çoğaltılması ve yayınlanması yasaktır.
