Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu
Konut dokunulmazlığının ihlali suçu Türk Ceza Kanunumuzun hürriyet karşı işlenen suçlar başlığı altında 116. maddede düzenlenmiştir. Yani hürriyete karşı işlenen suçlardan olması şu anlama gelmektedir ki bu suç tipi ile korunan hukuki değer kişinin mülkiyet hakkı değil, kişinin konutunda güven ve huzur içerisinde yaşaması hakkıdır.
Bu suçun failin kendine özgü bir niteliği olmasına gerek yoktur bu suç herkes tarafından işlenebilir. Konut dokunulmazlığının ihlali suçu herkes tarafından işlenebileceği gibi, mağdur da aynı şekilde herkes olabilir.
Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun birlikte yaşayan aile bireyleri tarafından birbirlerine karşı işlenmesi mümkün değildir. Ancak birlikte yaşaması sonlanmış ise bu suç aynı aile mensubu kişiler tarafından işlenebilecektir. Aynı şekilde evlilik birliğini kuran eşlerinde bu suçu birbirlerine kaşı işleyebilmeleri hakimce verilen ayrılık kararından sonra mümkündür.
Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun ilgili kanun maddesini de esas alarak bir tanımını yapmamız gerekirse bir kimsenin konutuna, konutunun eklentisine, girilmesi mutat olan yerler dışındaki iş yerlerine ve eklentilerine hak sahibinin rızası olmaksızın girilmesi ve çıkmamazlık yapması halinde giren kişi konut dokunulmazlığının ihlali suçundan cezalandırılır.
Bu tanım üzerine açıklanması gereken birkaç kavram bulunmaktadır ki bunların açıklanması ile daha net bir durum oluşacaktır. Bu kavramlar konut, konut eklentisi ve işyeri. İlgili mevzuat ve doktrine göre bu kavramlar,
Konut: Mevzuatta konuttan kast edilen ikametgah değildir. İkametgah yerleşim yeri amacıyla oturulan yerdir. Ancak konutun yerleşim yeri özelliği taşımasına gerek yoktur. Konutun kişinin istirahatine tahsis edilmesi yeterlidir. Bu tanım bağlamında kişinin gittiği yazlık pansiyon, yazlık ev, çadır, karavan vb. yerler konut sayılacaktır.
Konut Eklentisi: Konut eklentisi, kişinin konutuna doğrudan ya da dolayı olarak bağlantısı bulunan ve bu alanlara girildiğinde kişi de rahatsızlık yaratan yani konutun kullanılış amacına hizmet eden yerlerdir. Bu yerler balkon, çardak, bahçe ve tuvalet olabilir. Kişi bu konut eklentileri dış dünyadan ayırabilecek herhangi bir işareti de kullanarak bu alanın konut eklentisi olduğunu duyurmalıdır.
İşyeri: İlgili suç tipimizin iş yerlerine karşı işlenmesinde girişin açık bir rızaya gereksinim duyulmaksızın market, mağaza gibi iş yerlerinin haricindeki iş yerlerine karşı işlenebileceği kanunumuzca öngörülmüştür.
Suçların manevi unsurunu yani irade faktörünün failin kast veya taksiri oluşturur. Türk ceza kanununda belirtilen bir suç tipinin manevi unsurunun taksir olabilmesi için ilgili kanun maddesinde suçun taksirle işlenebileceği belirtilmelidir. Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun maddesinde böyle bir durum belirtilmediği için suçumuzun manevi unsuru kasttır.
Peki suçumuzda kastın kapsamı nedir, failin mağdurun hak sahibi olduğu konut veya eklentisine girerken veya çıkmamazlık yaparken hak sahibinin buna rızası olmadığını bilmemesi gerekir. Yani hak sahibinin rızası açıkça beyan edilmiş olmalıdır.
Hak sahibinin rızasının bilinmediği ve beyan edilmediği durumlarda mahkeme kastın varlığını tespit etmeye çalışırken yörenin örf ve adetlerini de göz önünde bulundurur.
Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun nitelikli hallerinden kastedilen suçumuzun temel halinin birtakım başkaca fiillerle, araçlarla veya içinde bulunduğu konum yardımıyla işlenmesi ile mahkemenin hükmedeceği ceza da artış göstermesidir. Buna göre,
Suçun geceleyin işlenmesi,
Suçun cebir veya tehdit kullanılması suretiyle işlenmesi halinde,
fail 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Suçun silahla işlenmesi,
Suçun birden fazla kişi ile birlikte işlenmesi,
Suçun failinin kendini tanınmayacak hale sokmak suretiyle işlenmesi,
Suçun var olan veya var sayılan suç örgütlerinin korkutucu güçlerinden faydalanmak suretiyle işlenmesi,
Suçun kamu görevinin verdiği nufüzu kötüye kullanarak işlenmesi halinde,
faile verilecek ceza 1 kat artırılır.
Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun soruşturması ve kovuşturması şikayete bağlıdır. Ancak bu şikayet şartı suçun nitelikli halleri için geçerli değildir. Suçun nitelikli halleriyle işlenmesi halinde savcılık resen hareket edebilecektir. Şikayetin zamanaşımı süresi 6 aydır. Bu 6 aylık süre mağdurun fiili ve faili öğrendiği tarihten itibaren başlar.
Suçun konuta yahut eklentisine işlenmesi halinde ceza 6 aydan 2 yıla kadardır.
Açıkça rızaya gerek olmaksızın girilmesi alışkanlık olan yerlerin dışında kalan iş yerleri ve bu iş yerlerinin eklentilerine karşı işlenmesi halinde 6 aydan 1 yıla kadar hapis cezası.
Fiilin gecen vakti yahut cebir veya tehdit ile işlenmesi halinde hapis cezası 1 yıldan 3 yıla kadar öngörülmüştür.
Proaktif Hukuk Bürosu olarak hukuki desteğe ihtiyacı olanlar için online danışmanlık sistemini geliştirmiş olup aktif olarak bu sistemi işletmekteyiz. Konu ile alakalı merak ettiklerinizi online danışmanlık üzerinden sitemize üye olduktan sonra alanında uzman avukatlarımıza yöneltebilirsiniz.
