Marka Hakkına Tecavüz

Marka Hakkı Nedir?

Mal veya hizmet sunan özel veya tüzel kişinin pazarlamada kendi ürün ve hizmetlerinin başka özel veya tüzel kişilerin mal ve hizmetlerinden ayrılmasını sağlayan işaretlere marka denmektedir. Bu işaretlerin tescilinden itibaren özel veya tüzel kişiye, ticari itibarının korunması adına Markaların Korunması Hakkında KHK ile haklar tanınmıştır. Marka hakkı denen bu kapsamlı savunma mekanizması sayesinde, markayı adına tescil ettirenin markanın korunması ve aynı veya benzer işaretlerin kullanılması durumunda marka hakkına tecavüzü önlemek ve tecavüzden kaynaklanan zararı tazmin edebilmesi için hak sahibine hukuki imkanlar tanınmıştır.

Marka Hakkına Tecavüz Halleri Nelerdir?

Tescillenmiş markaya hukuki açıdan saldırılar olabilmekte be bu saldırılar dolayısıyla marka hakkı ihlal edilmektedir. Bu ihlalleri tipikliği kavuşturmak isteyen kanun koyucu 556 sayılı KHK’nın 61. maddesinde tecavüz durumlarını saymıştır. İlgili maddeye göre tecavüz durumları şunlardır;

• Markanın adına tescili yapılan sahibinin izni olmaksızın marka işaretini, aynı KHK’nın 9. maddesinde sayılan biçimlerde kullanmak.
• Marka sahibinin izni olmaksızın, markanın aynısı veya benzerini kullanarak markanın taklit edilmesi.
• Markanın aynısını veya benzerini kullanarak taklit edilmesi yoluyla mal veya hizmetin satışını yapmak, dağıtımını üstlenmek, bu amaçlarla gümrük bölgesine sokmak yani ürünü ticari yaşama dahil etme çabası gütmek.
• Markana hakkının sahibi tarafından verilen lisans haklarının izinsiz yere genişletilmesi veya üçüncü kişilere devredilmesi.
  
  

İlgili kanunumuzun bu maddesine göre bu fiilleri işleyenler cezai hükümler doğrultusunda soruşturmaya tabi tutulacaktır. 556 sayılı KHK’nın 61/A hükmüne göre tecavüz suçları ve cezaları şunlardır.

• Başkasına ait olan marka hakkını iktibas ve iltibas yoluyla tecavüz ederek mal veya hizmet üreten, satışa sunan veya satan kişiler için 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve yirmi bin gün adli para cezası öngörülmüştür.
• Marka koruması bulunan eşya ve mal üzerine konulmuş olan marka koruması olduğuna dair işareti yetkisi olmadan kaldıran kişiler için 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve beş bin gün adli para cezası öngörülmüştür.
• Başkasına ait markayı, yetkisi olmadığı halde, satmak, kiralamak, devretmek veya rehnetmek suretiyle marka üzerinde tasarrufta bulunan kişiler için 2 yıldan 4 yıla kadar hapis ve beş bin gün adli para cezası öngörülmüştür.
  
  

Marka Hakkına Tecavüzde Dava Yolu

Marka hakkı tecavüze uğrayan marka sahibinin mahkemeden bulunabileceği talepler 556 sayılı KHK’nın 62. maddesinde sayılmıştır. İlgili kanun maddesine göre marka sahibi mahkemeden;

• Marka hakkına tecavüz edilmesinin durdurmasını,
• Marka hakkına tecavüzün giderilerek, meydana gelen zararın tazmin edilmesini,
• Marka hakkına tecavüzü dolayısıyla üretilmesi veya kullanılması cezayı gerektiren şeyler ve bu şeyleri üretmeye yarayan vasıtaları el koyulmasını,
• Ve bu el koyulan vasıtaların mülkiyet hakkının kendisine tanınmasını, - böyle bir durumda söz konusu ürünlerin bedeli tazminat miktarından düşülmektedir.-
• Marka hakkının tecavüzü önlenemeyecek nitelikteyse bu vasıtaların imhasını,
• Marka hakkının önlenmesi için tedbirler alınmasını,

talep edebilir.

Özellikle günümüz Türkiye’sinde marka hakkına tecavüzlerin yoğun yaşandığı sektör olarak tekstil ve diğer sektörlerde bu hakkın savunması ve tecavüzün önlenmesi adına marka sahibi şirketlerin bu alanda uzmanlaşmış ve tecrübe sahibi hukuk bürolarıyla çalışmaları gerekmektedir. Bu sayede tazminat kalemlerini doğru belirleyerek menfaat kaybı yaşamadan ve hak ihlaline uğramadan tecavüzü bertaraf edebilirler.

Marka Hakkına Tecavüzde Görevli ve Yetkili Mahkeme

Marka hakkının tecavüzü için başvurulacak yargı yolunda görevli mahkemeler Asliye Ticaret Mahkemeleridir. Yetkili mahkemeler ise davacının ikametgahının bulunduğu, suçun işlendiği yer, tecavüz fiilinin etkilerinin görüldüğü yer, davalının ikametgahının bulunduğu yer mahkemesidir.

Marka Hakkına Tecavüzde Zamanaşımı

Marka hakkına tecavüz durumlarında özel hukuka ilişkin hükümler devreye girmektedir. Ancak söz konusu zamanaşımı süresi olunca ilgili KHK Borçlar Kanununa atıf yapmıştır. Buna göre marka tecavüzünün üzerinden 1 yıl ve her halde 10 yıl geçmekle zamanaşımı süresi dolmuş olmaktadır.