Miras hukuku, mirasbırakanın (murisin) ölümü ile terekede bulunan mal, hak ve borçların (tüm aktif ve pasiflerin) mirasçılara intikalini konu alan hukukun bir dalıdır. Bu noktada kimlerin nasıl ve ne oranda mirastan pay alacağı, mirasçı statüsüne sahip olup olmadığı ve bunun neticesinde sahip olduğu yasal haklarını hangi şekilde ve kime karşı kullanacağı önem taşımaktadır.
Hukuk sistemimizde mirasçıların belirlenmesi açısından ikili bir ayrıma gidilmiştir. Mirastan pay alabilecek olan kimseler yasal mirasçılar ve atanmış mirasçılar olarak tasnife tabi tutulmuştur. Yasal mirasçıların belirlenmesinde mirasbırakan ile arasında kan bağı bulunan kimseler, zümre sistemine göre gruplara ayrılarak hangi oranda mirastan pay alabileceği tespit edilecektir. Atanmış mirasçılar ise mirasbırakan ile arasında herhangi bir kan bağı bulunması zorunlu olmayan murisin iradesiyle ölümünden önce mirastan pay elde eden kimseleri ifade etmektedir.
Mirastan Pay Alabilecek Kimseler
Mirastan pay alabilecek kişiler arasında kanun gereği öncelikle yasal mirasçılar bulunmaktadır. Yasal mirasçıların belirlenmesinde kan bağı esası dikkate alınmakta ancak kan bağı ilişkisinin geniş bir yelpazeyi kapsamasından ötürü miras paylarının tayin edilmesinde zümre sistemine göre paylaşım gerçekleştirilmektedir. Atanmış mirasçıların belirlenmesi ise tamamen mirasbırakanın iradesi sonucunda ilgili kişi ya da kurumların mirastan pay elde etmesidir. Bu açıdan mevcut sistemimizde mirasbırakanın gerçek kişi olması zorunlu tutulmuş iken mirasçıların gerçek ya da tüzel kişi (dernek, vakıf) olabileceğini belirtmekte fayda vardır. Kanun hükmü gereği yasal mirasçılar şunlardır:
Mirastan pay alabilecek kimseler açısından tartışılabilecek diğer bir husus mirasbırakan ile arasında kan bağı bulunan herkesin mirastan pay iktisap edip edemeyeceğidir. Kanunda yasal mirasçı sıfatı taşıyan kişiler arasında murisin hısımları bulunmakla birlikte bu hısımların mirastan pay alıp alamayacağı ve pay sahibi olması durumunda hangi oranda bu hakka sahip olduğu hukukumuzda zümre sistemi esasına göre tayin edilmektedir.
Miras paylaşımı hususunda ve mirasçı sıfatına sahip kişi veya kimselerin mirastan hangi oranda paya sahip olduğunun belirlenmesi geniş hukuki bilgi birikimi çerçevesinde çözüme kavuşturulabilecek konulardır. Bu açıdan kişilerin uzun yargılama sürecine maruz kalmamaları ve hak kaybı yaşamamaları adına hukuki işlemlerini alanında uzman miras avukatı vasıtasıyla gerçekleştirmesi ve hukuki danışmanlık hizmetinden faydalanması tavsiye edilmektedir. Proaktif hukuk bürosu olarak miras hukuku alanında uzmanlaşmış ve deneyimli avukat kadromuzla miras ve mirasçılığa ilişkin her türlü hukuki sorunların çözümünde danışmanlık ve ihtiyaç duyulması durumunda müvekkilin yargılama aşamasında temsilini, müvekkilin talepleri ve ihtiyaçları doğrultusunda profesyonel bir anlayışla çözüme kavuşturmaktayız.
Mirastan Kimler Ne Kadar Pay Alır
➢ 1. zümre mirasçılar, murisin altsoyudur. Çocuklar birbirleriyle eşit oranda mirasçı konumundadır. Mirasbırakandan önce ölmüş çocuk bulunmakta ise onların çocukları mirasa hak kazanacaktır.
➢ 2. zümre mirasçılar, murisin altsoyu bulunmamakta ise ana ve babası eşit olarak mirasçı olacaktır. Ayrıca murisin altsoyu bulunmamakta ve ana - babası kendisinden önce ölmüş ise bu durumda murisin kardeşleri mirasçı olacaktır.
➢ 3. zümre mirasçılar, murisin altsoyunun bulunmadığı, ana ve babasının ölmüş olduğu ve kardeşlerinin bulunmadığı veya ölmüş olduğu durumlarda büyükana ve büyükbaba eşit olarak mirasçı olacaktır. Bu kişilerin de ölmüş olması durumunda onların altsoyu mirasçı olacaktır.
➢ Mirasçı konumunda belirtilen hısımların hiçbirinin olmaması durumunda murisin eşi mirasın tamamını alacaktır. Ayrıca eşin mirasçılığı her bir zümre açısından mirastan alacağı oranın tespit edilmesinde önem taşımaktadır. Bu açıdan eşin birinci zümre ile birlikte mirasçı olması durumunda miras payı ¼’tür. İkinci zümre ile birlikte mirasçı olması durumunda eşin miras payı ½’dir. Üçüncü zümre ile birlikte mirasçı olan eşin miras payı ise ¾’tür.
➢ Mirasbırakanın ölümünden sonra geride herhangi bir yasal ya da atanmış mirasçının bulunmaması durumunda miras devlete kalacaktır.
Bunun dışında Türk Medeni Kanunu’nun 498. maddesi gereğince evlilik dışı doğmuş ve soybağı, tanıma veya hakim hükmüyle kurulmuş olanlar, baba yönünden evlilik içi hısımlar gibi mirasçı sıfatını elde ederek mirasçı olacaktır. Ayrıca Kanunun 500. maddesi gereğince evlatlık ve altsoyu, evlat edinene kan hısımı gibi mirasçı olacaktır. Buna ek olarak evlatlığın kendi ailesindeki mirasçılığı da devam edecektir. Ancak evlat edinen ve hısımları, evlatlığa mirasçı olamazlar.
