Şartlı Tahliye(Koşullu Salıverilme) Nedir?
Suçlunun işlediği suçtan dolayı bir ceza muhakemesine tabi tutulup kanunda öngörülen cezalardan birine çarptırılır ve bu cezanın infazı için mahkeme tarafından hüküm verilir. Suçlu için öngörülen bu cezanın amacı suçlunun ıslahı, suçluyu tekrar topluma kazandırma ve suçtan caydırmadır.
Ceza hukukunda, suçlunun topluma tekrar kazandırılması aşamasında infaz hükümleri haricinde birkaç tedbir karşımıza çıkmaktadır. Bu denetimli serbestlik biçimlerinden birisi olan şartlı tahliye 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirleri İnfaz Hakkında Kanunda düzenlenmiş olup madde 107’de koşulları ile birlikte ayrıntılı bir şekilde irdelenmiş ve düzenlenmiştir.
Şatlı tahliyenin ilgili kanunu esas alarak basit bir tanımını yapacak olursak, hükümlünün cezaevindeki infaz süresini iyi halli geçirmesi halinde, gerçek tahliye tarihinden önce salıverilmesi ve geri kalan infaz süresini adli denetimde geçirmesidir.
Şartlı Tahliye(Koşullu Salıverilme) Şartları Nelerdir?
Şartlı tahliyenin genel şartları mevcut olup, 5275 sayılı kanunun 107. maddesinde sayılmıştır. İlgili kanun maddesine göre bu şartlar,
Cezanın Bir Kısmının İnfazı Şartı
Şartlı tahliye müessesesinde aranan ceza infaz şartı ilgili kanun maddesini 2. fıkrasında kendisini göstermektedir. Buna göre,
Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasında 30 yıl,
Müebbet hapis cezasında 24 yıl,
Başkaca süreli hapis cezalarında hükmolunan cezanın 2/3 ‘dür.
Ayrıca maddenin 3. fıkrasında birden fazla hapis cezası alan hükümlülerin geçirmesi gereken infaz sürelerini, 4. fıkrasında suç örgütü kuran, yöneten ve suç örgütü faaliyeti kapsamında suç işleyenlerin infaz süreleri düzenlenmiştir.
Şartlı tahliye için talepte bulunmak isteyen hükümlü için ayrıca belirtmekte önem vardır ki bu bahsedilen infaz süreleri için gözaltı ve tutukluluk süreleri mahsup edilerek hesaplama yapılacaktır.
2. İnfaz Süresinin İyi Halli Geçirilmesi
İlgili kanun hükümlünün haklarını iyi niyetle kullanmaya ve toplumla bütünleşmeye hazır olduğuna disiplin kurulunca karar verilmiş olması gerektiğini yani iyi halin bir idari organca tespitinin yapılmış olması gerektiği söylemektedir. Diğer bir deyişle iyi hali açıkça saptanmayan hükümlü şartlı tahliyeden faydalanamaz.
3. Şartlı tahliye Kararının Verilmesi
Mahkeme şartlı tahliye kararına hükümlünün dosyası üzerinden karar verecektir. Bunun içindir ki dosyada bulunması zorunlu olan bir rapor vardır. Bu rapor iyi hal raporu da olarak bilinen, hükümlünün koşullu salıverilmesi hakkında ceza infaz kurumu idaresi tarafından hazırlanan gerekçeli rapordur.
Mahkeme ilgili raporu göz önünde bulundurarak karar verecektir. Ve vereceği kararda gerekçe belirtilmek zorundadır.
4. Şartlı Tahliyeden Yasaklı Durumlar
5275 sayılı kanunumuz şartlı tahliyenin koşullarını saydığı gibi şartlı tahliyeden faydalanması kanunla yasaklanmış hükümlüleri de saymaktadır. Bu hükümlülerin kim olacağı ilgili kanun da sayılmış olabileceği gibi başka kanunlarda da yer alabilir. Buna göre,
Devletin güvenliğine karşı suçlardan,
Anayasal düzene karşı suçlardan,
Milli savunmaya karşı suçlardan,
hüküm giyen hükümlüler koşullu salıverilmeden faydalanamayacaktır.
Ayrıca kanunumuzun 108. maddesi hakkında ikinci defa tekerrür hükümlerinin uygulandığı hükümlünün şartlı tahliye müessesesinden faydalanamayacağını söylemiştir.
Şartlı Tahliye(Koşullu Salıverilme) Davası
Esasında şartlı tahliye davası olarak bilinen hukuki yol, şartlı tahliye şartları oluşan hükümlünün şartlı tahliye ile salıverilmesini mahkemeden talep etmesidir. Bu talebi ancak iki kişi yapabilir. Bu kişiler,
Hükümlünün kendisi,
Hükümlünün avukatı.
Proaktif Hukuk Bürosu olarak şartlı tahliyeden faydalanmak isteyen hükümlülere tavsiyemiz ilk olarak infaz sürelerini iyi hal içerisinde cezaevi kurallarına riayet ederek geçirmeleri, ikincisi de şartlı tahliye için talepte bulunurken dosyanızı hazırlayacak ve süreci yönetecek ceza hukuku alanında tecrübeli bir avukata vekalet vermeleridir.
Ayrıca şu noktayı da önemle belirtmek gerekir ki şartlı tahliye için hüküm veren mahkeme bu kararı denetim süresi içerisinde hükümlünün kasten bir suç işlemesi ve mahkemenin kendisine yüklediği görev ve sorumlulukları yerine getirmemesi halinde bozabilir. Ve hükümlünün infaz süresini cezaevinde geçirmesine karar verebilir.
Şartlı Tahliye(Koşullu Salıverilme) Davası Görevli ve Yetkili Mahkeme
Hükümlünün şartlı tahliye talebinde bulunabileceği iki tane görevli ve yetkili mahkeme bulunmaktadır. Bu mahkemeler,
Hükümlü için infaz hükmü veren mahkeme,
Hükümlü başka bir yerde bulunuyorsa o yerde bulunan aynı derecedeki mahkemedir.
Bu sayılan iki mahkeme haricindeki mahkemelere yapılan başvurular mahkemenin alacağı görevsizlik ve yetkisizlik kararı üzerin geri gönderilecektir ve hükümlü için zaman kaybı oluşturacaktır.
