Ticari Şirketlerin Bölünmesinde Alacakların Korunması

Ticari Şirketlerin Bölünmesinde Alacakların Korunması

Ticari Şirketlerin Bölünmesinde Alacakların Korunması

 

 Günümüz ekonomik düzeni şirketleri sürekli olarak kendileri yenilemeleri ve dönüşüm geçirmeleri konusunda zorlamaktadır. Bu rekabetin üst düzey olduğu dönemimizde şirketlerin yenileme ve dönüşüm geçirmesi demek hukuki yapılarının değişmesi ve buna bağlı olarak şirketin tabi olduğu Ticaret Kanunu hükümlerinin de değişmesidir.

 

 Bahsedilen bu değişim ve dönüşüm çeşitlerinden en önemlileri bir şirket başka bir şirket ile birleşerek devir yoluyla birleşme, şirketin türü anonimken limited olması yani tür değişikliği, şirketlerin mal varlıklarını ve sorumluluklarını tamamen veya kısmen ayırarak tasfiye işlemi olmaksızın yeni veya mevcut bir şirkete devretmesi yani bölünmedir. Ticari şirketlerin bölünmesi kısmen veya tamamen olabilmektedir.

 

 Şirketlerin bu dönüşümleri geçirmeleri hak ve sorumluluklarında farklılıklar yaratabilmektedir. Bu farklılıklar şirketlerin iç ve dış ilişkilerinde değişikler yaratabilmektedir. Bu değişikliklerde özellikle de ticari şirketin bölünmesi işleminde şirket alacaklıları alacaklarının akıbeti konusunda endişeye düşmektedir. Proaktif Hukuk&Danışmanlık olarak alacaklıların bu endişesini gidermek adına ticari şirketlerin bölünmesinde alacaklıların korunması yollarına değineceğiz.

 

 Ticari şirketlerin bölünmesi Türk Ticaret Kanununda madde 159 ve devamında düzenlenmiş olup, basit bir tanım yapacak olursak, bir şirket veya kooperatifin kısmen veya tamamen mal varlıklarını, haklarını veya sorumluluk ile borçlarını var olan veya var olacak olan bir şirkete bölüştürmesidir.

 

 Yukarıdaki paragraflarda bölünmenin kısmen veya tamamen gerçekleşebileceğini söylemiştik. Ticari şirketin tamamen bölünmesinde şirket kendiliğinden sona erer ve kayıtlı olduğu sicilden silinir, kısmen bölünmede ise şirketin mal varlığında azalma olur ve alacaklılar dahili olamadıkları bu bölünme işlemlerin de doğal olarak alacaklarının tehlikeye girip girmediği ile ilgili endişeye kapılırlar. Ancak Türk Ticaret Kanunu ilgili maddeleri ile bu durumu da düzenlemiştir.

 

Ticari Şirketlerin Bölünmesinde Alacakların Korunması Yolları

 

 Türk Ticaret Kanununun şirket bölünmesinde alacaklıların korunmasına yönelik hükümlerine şu başlıklar altında toparlayabilir.

 

  1. Ticari Şirketlerin Bölünmesinde Alacakların Korunması TTK madde 174

 

 İlgili madde bölünme işlemine dahil olan şirketlerin Türkiye Ticaret Sicili gazetesinden ve sermaye şirketlerinden kendi internet sitelerinden duyuru yapılması zorunluluğunu içermektedir.  

 

 Bu ilan zorunluluğu yedişer gün arayla üç kez yapılmalıdır. Bu hüküm sayesinde kanun TTK madde 175’de düzenlenen şirket alacaklılarının alacaklarının teminat altına alınması için alacaklılara çağrı yapmaktıdır.

 

 Yedişer gün arayla yapılacak olan üçüncü çağrının sonundan itibaren alacaklılar 3 ay içerisinde bölünme yapan şirkete alacaklarının teminat altına alınması için başvuruda bulunmalıdır, başvurmazlarsa bu haklarını kaybedeceklerdir.

 

Alacaklılarının alacaklarını teminat alması TTK madde 175’de anlatılmıştır.

 

 2.  Ticari Şirketlerin Bölünmesinde Alacakların Korunması TTK madde 173

 

 İlgili maddemizde alacaklıların alacağını muhafaza edebilmeleri için şirketin bölünebilmesi adına bir şart öne sürülmektedir. İlgili maddeye göre ticari şirketin bölünebilmesi için alacaklıların TTK madde 175’de ki teminat işlemlerinin halledilebilmesi gerekmektedir. Bölünmek isteyen ticari şirketler ancak bu teminat altına alma işlemlerinden sonra bölünme sözleşmelerini ve bölünme planlarını genel kurula sunabilirler. Yani bölünmek isteyen ticari şirketler alacaklıların alacaklarını teminat altına alana kadar bölünme işlemleri askıda kalacaktır.

 

 Alacaklıların alacaklarına teminat alamamasına çözüm yolu olarak önemli bir nokta belirtmek gerekir ki böyle bir durumda alacaklılar alacak haklarını korumak adına dava ve icra yoluna başvurabileceklerdir.

 

 3.  Ticari Şirketlerin Bölünmesinde Alacakların Korunması  TTK madde 176

 

 İlgili maddemizde bölünme işlemlerine katılan şirketlerin ikincil sorumluluğu düzenlenmektedir. Yani kısacası ifade etmek gerekirse alacak konusunda esas muhatap şirket borcunu ifa etmezse bölünme işlemine katılan diğer şirketler bu borçtan müteselsilen sorumlu olmaktadır.

 

 Bölünme işlemlerine katılan diğer şirketlerin ikinci dereceden sorumluluklarına gidebilmek için bir takım şartlar mevcuttur. Bu şartlar:

 

  • Alacağı teminat altına almamış birinci derecede sorumlu şirketin iflas etmesi,

  • Alacağı teminat altına almamış birinci derecede sorumlu şirketin konkordato süresi almış olması,

  • İlgili şirketin aleyhine yapılan icra takibinde kesin aciz vesikasının alınmış olması,

  • Merkezi yurt dışına taşınmış ve artık Türkiye’de takibi yapılamaz olması,

  • Yurt dışındaki merkezinin taşınmış olması ve bundan dolayı takibinin güçleşmiş olması gerekmektedir.

 

4.  Ticari Şirketlerin Bölünmesinde Alacakların Korunması   TTK madde 193

 

 İlgili madde genel sorumluluk davasını düzenlemektedir. Bu dava ilgili bölünme işlemlerine katılan herkese veya şirketlerin aleyhine karşı açılabilir. Bu dava yoluna başvuran alacaklılar, davalılardan işleme katılan ve kusurları ile zarara neden olan kişilerden doğrudan zararlarını tazmin talebinde bulunabileceklerdir.



 Proaktif Hukuk&Danışmanlık olarak ticari şirketlerin bölünmesi işlemlerinin teferruatı ve bu şirketlerden alacağı bulunan kişi veya kurumların menfaatlerini koruması adına sürecin ticaret hukuku dalında uzman bir avukat gözetmenliğinde idare ettirilmesi tavsiyesinde bulunmak isteriz.


Bu Makaleyi Paylaş