Evinize haciz memuru geldiğinde ne yapılır? Hangi eşyalar haczedilir, hangileri haczedilemez? Haciz işlemi nasıl başlar, süreç nasıl işler? Proaktif Hukuk ve Danışmanlık bu süreçte yanınızda.
Haciz Nedir?
Haciz, borçlunun alacaklıya olan borcunu ödememesi halinde, devletin zor kullanma yetkisiyle borçlunun malvarlığına el konulması işlemidir. İcra ve İflas Kanunu’nda düzenlenen haciz, alacaklının hakkını korumak ve tahsilatın sağlanabilmesi amacıyla uygulanmaktadır.
Haciz işlemi, genellikle icra müdürlüğü aracılığıyla yürütülür ve borcun yasal yollarla tahsil edilebilmesi için en etkili yöntemlerden biridir. Haciz, yalnızca borcun varlığına ilişkin kesinleşmiş veya itiraz edilmeyen bir icra takibi sonucunda yapılabilmektedir.
Hangi Durumlarda Haciz Uygulanır?
Ödenmeyen borçlar, mahkeme kararları, icra takibinin kesinleşmesi, kamusal borçlar gibi durumlarda haciz prosedürü uygulanmaktadır.
Tablo: Haciz uygulanan borçlar
Borç Türü |
Açıklama |
Banka Kredisi ve Kredi Kartı Borcu |
Ödenmeyen kredi taksitleri veya kredi kartı borçları icra takibi ile hacze konu olabilir. |
Senet ve Çek Borçları |
Vadesi gelen senet veya karşılıksız kalan çek borçlarında alacaklı icra yoluna başvurabilir. |
Mahkeme Kararıyla Belirlenen Borçlar |
Nafaka, tazminat veya mahkeme ilamıyla kesinleşmiş borçlar için haciz uygulanabilir. |
Fatura ve Ticari Alacaklar |
Ödenmeyen kira, elektrik, su, telefon gibi faturalardan doğan alacaklarda icra takibi başlatılabilir. |
Kamu Alacakları |
Vergi, SGK primi, idari para cezaları gibi devlet alacakları haciz yoluyla tahsil edilebilir. |
Haciz, yalnızca alacaklının başvurusu üzerine ve yetkili icra dairesi tarafından başlatılır. Kendi başına kimsenin malvarlığına el koyma yetkisi yoktur.
Haciz İşlemi Nasıl Başlatılır?
Haciz işlemi, borcun ödenmemesi halinde alacaklının talebi üzerine icra dairesi aracılığıyla başlatılır. Süreç birkaç aşamadan oluşur ve her aşama belirli hukuki prosedürlere tabidir.
1. İcra Takibinin Başlatılması
Alacaklı, borçlunun ikametgâhının bulunduğu veya borcun doğduğu yerdeki icra dairesine başvurarak icra takibi başlatır. Bu başvuru için alacağın dayanağı olan senet, fatura, mahkeme kararı gibi belgeler sunulabilmektedir.
2. Ödeme Emrinin Gönderilmesi
İcra dairesi, borçluya resmi bir ödeme emri gönderir. Borçluya bu emir ulaştığında:
3. İtiraz veya Ödeme Süreci
4. Haciz Talebi
Takip kesinleştikten sonra alacaklı, icra dairesine başvurarak borçlunun malvarlığı üzerine haciz konulmasını talep eder.
5. Haciz İşleminin Gerçekleştirilmesi
İcra memurları, borçlunun evine, işyerine veya banka hesaplarına giderek haciz işlemini uygular. Bu aşamada borçlunun temel yaşamını sürdürmesi için gerekli bazı eşyalar haczedilemez.
Tablo: Haciz nasıl yapılır?
Adım |
Açıklama |
1 |
Alacaklı icra takibi başlatır (genellikle İlamsız Takip). |
2 |
Borçluya ödeme emri gönderilir. |
3 |
7 gün içinde borç ödenmezse takip kesinleşir. |
4 |
Alacaklı haciz talebinde bulunur. |
5 |
İcra müdürlüğü haciz için memur görevlendirir. |
Not: Borçlu süresi içinde itiraz etmezse haciz işlemi yasal olarak uygulanabilir hale gelir.
Eve Haciz Gelirse Ne Olur?
Eğer borçlunun adresi biliniyorsa, icra müdürlüğü haciz memurunu borçlunun evine yönlendirir. Haciz memuru, polis eşliğinde adrese gelir ve evdeki eşyaların haczedilmesi yoluna gidilebilmektedir.
Eve gelmeden önce izin alınmasına gerek yoktur. Ancak eve zorla girilmesi gerekiyorsa, bu durum icra mahkemesinden alınacak zorla açma kararı ve polis desteği ile yapılabilir.
1. İcra Memurlarının Eve Gelmesi
2. Evdeki Eşyaların Tespiti
3. Haczedilebilecek eşyaların tespit edilmesi
4. Tutanak Düzenlenmesi
Haciz işlemi sırasında tüm tespitler resmi tutanağa yazılır. Borçlu, tutanağa imza atar; eğer itirazı varsa şerh koyabilmektedir.
5. Eşyaların Muhafaza Altına Alınması veya Yerinde Bırakılması
Haciz Memurunun Yetkileri Nelerdir?
Haciz işlemleri, yalnızca icra dairesi tarafından görevlendirilmiş haciz memurları tarafından yapılabilir. Memurların yetkileri kanunla sınırlandırılmıştır; bu sınırların dışına çıkmaları hukuka aykırıdır.
1. Eve Girme Yetkisi
2. Malvarlığını Tespit Yetkisi
3. Eşyaları Haczetme Yetkisi
4. Tutanak Düzenleme Yetkisi
5. Polis Desteği İsteme Yetkisi
6. Muhafaza ve Satış Yetkisi
Haciz Memuru Evde Hangi Eşyaları Haczedebilir?
Haciz memurları, borçlunun borcunu ödeyebilmesi için evde bulunan bazı eşyaları haczedebilir. Ancak bu işlem yapılırken, borçlunun ve ailesinin insanca yaşayabilmesi için gerekli temel ihtiyaçları korunur. İcra ve İflas Kanunu’na göre, yalnızca zorunlu olmayan ve lüks sayılabilecek eşyalar haczedilebilmektedir.
Haczedilemeyecek Eşyalar Nelerdir?
Türk Hukukunda bazı eşyalar, borçluya ait olsa bile haczedilemez. Bunlar kişinin temel yaşamını sürdürebilmesi için zorunlu olan eşyalardır.
Haczedilemeyen Eşyalar |
Açıklama |
Yatak, yorgan, kişisel kıyafetler |
Temel yaşamsal ihtiyaç |
Bir adet buzdolabı, çamaşır makinesi, ocak |
Asgari mutfak ve temizlik araçları |
Öğrencinin okul kitapları |
Eğitim hakkı kapsamında |
Engelliye ait tekerlekli sandalye |
Hayati kullanım |
Yargıtay kararlarına göre, evde tek olan televizyon dahi bazı durumlarda haczedilemez sayılmaktadır.
Eşyaların Kime Ait Olduğu Önemli Mi?
Evet. Haciz işlemi sırasında evde bulunan eşyaların borçluya ait olduğu kabul edilir. Ancak eğer eşya üçüncü bir kişiye aitse, bu kişi istihkak davası açarak malın kendisine ait olduğunu ispat edebilmektedir.
Bu nedenle, aile bireylerine veya misafirlere ait değerli eşyalar için fatura, garanti belgesi gibi belgelerle sahiplik ispatı önemlidir.
Hacizde Bana Ait Olmayan Eşyalar Haczedilir mi?
Haciz işlemi sırasında icra memurları, evde bulunan eşyaları borçluya ait kabul ederek tutanağa geçirebilir. Bu durum, aynı evde yaşayan aile bireylerinin veya üçüncü kişilerin eşyaları açısından sıkça mağduriyet yaratmaktadır.
Üçüncü Kişilere Ait Eşyalar
Üçüncü Kişilerin Haklarını Koruma Yolu: İstihkak Davası
Tablo: Borçluya ait olmayan eşyaların haczi
Durum |
Haciz Uygulaması |
Borçluya ait olmayan, üçüncü kişiye ait eşya |
Haczedilemez, istihkak iddiası yapılabilir. |
Borçluya ait olduğu varsayılan ama belgelerle başkasına ait olduğu ispatlanan eşya |
Haciz kaldırılır. |
Üçüncü kişi iddiasını ispat edemezse |
Eşya borçluya ait kabul edilir ve satışa çıkarılabilir. |
Haciz Sırasında Evde Olmazsam Ne Olur?
Borçlu evde yoksa, icra memuru yine de haciz işlemini yapabilir. Kapı açılmazsa mahkemeden izin alarak polis yardımıyla içeri girilebilir. Eğer başkasına ait evde oturuyorsa, ev sahibi durumdan haberdar olmalı ve eşya sahipliğini belgelemelidir.
Tablo: Hacizde evde olmazsam ne olur?
Durum |
Uygulama |
Borçlu evde değil, kapı açılmıyor |
Polis ve mahkeme kararı olmadan haciz yapılamaz. |
Borçlu evde değil, kapı mahkeme kararıyla açılıyor |
Haciz yapılabilir, tutanak düzenlenir. |
Borçlu evde yok ama haciz yapılmış |
Borçlu sonradan tutanağı inceleyip itiraz/şikâyet edebilir. |
Haciz Sırasında Haklarım Nelerdir?
Borçlunun haciz sürecinde bazı hakları vardır:
Haczedilen eşyaların listesini isteme hakkı
Haciz İşlemi Hukuka Aykırıysa Ne Yapılabilir?
Haciz sırasında hukuka aykırı işlem yapılmışsa (örneğin haczedilemeyecek eşyaların alınması gibi), borçlu şu adımları atabilir:
Bu süreçlerde iyi bir hukuk bürosundan destek alınması hak kayıplarını önler.
SIKÇA SORULAN SORULAR (SSS)
1. Eve Haciz Gelir mi?
Evet, borç ödenmediğinde ve icra takibi kesinleştiğinde icra memurları eve gelebilir. Kapıyı açmazsanız, mahkeme kararı ve polis desteği ile içeri girilebilir.
2. Evde Haczedilecek Mal Yoksa Ne Olur?
Evde haczedilecek mal yoksa, haciz yapılamaz ve resmi tutanak tutulur. Alacaklı, başka taşınır veya taşınmaz mallar için tekrar haciz talebinde bulunabilmektedir.
3. Hacizde Hangi Eşyalar Alınabilir?
Borçluya ait ve zorunlu olmayan eşyalar haczedilebilir. Örnekler: ikinci televizyon, bilgisayar, ses sistemi, ziynet eşyaları, ikinci buzdolabı veya kanepe gibi fazlalıklar.
4. Haciz Sırasında Televizyon Alınır mı?
Eğer evde birden fazla televizyon varsa veya lüks sayılan bir televizyon varsa, haczedilebilir. Ancak borçlunun temel yaşamını sürdürmesi için gerekli tek televizyon haczedilemez.
5. Maaşım Varken Eve Haciz Gelir mi?
Maaş, haciz için doğrudan engel değildir. Ancak maaş haczi sınırlıdır; asgari geçim indirimi ve kanunda belirtilen asgari tutar korunur. Evde haciz yapılırken, sadece borçlunun lüks veya fazladan malvarlığı hedef alınmaktadır.
6. Ne Kadar Borca Eve Haciz Gelir?
Haciz için borcun belirli bir alt sınırı yoktur, fakat borcun icra takibinin kesinleşmiş olması gerekir. Borç ne kadar küçük olursa olsun, alacaklı icra yoluyla haciz talep edebilir.
7. Aynı Eve İki Defa Haciz Gelir mi?
Evet, borçlunun borcu ödenmemişse ve farklı alacaklar varsa aynı eve tekrar haciz gelebilir. Ancak haczedilen eşyalar için önceki haciz işlemleri dikkate alınmaktadır.
8. Aile Evine Haciz Gelir mi?
Aile konutu kanunen korunur. Ancak borçlu aile konutunun malikiyeti kendisinde ise ve borç kesinleşmişse, istisnalar dışında haciz uygulanabilir. Kiralık veya üçüncü şahıslara ait konutlarda, borçluya ait olmayan eşyalar haczedilemez.
9. Haciz Memuru Eve İzinsiz Girebilir mi?
Hayır, haciz memurları izinsiz ve mahkeme kararı olmadan eve giremez. Kapı açılmazsa, mahkeme kararı ve gerekirse polis desteği ile içeri girilebilmektedir.
10. Hacze Karşı Dava Açabilir miyim?
Evet, borçlu veya üçüncü kişiler haksız haciz durumunda itiraz veya dava açabilir. Örneğin, üçüncü kişilere ait eşyalar haczedildiyse istihkak davası açılabilmektedir.
11. Eşim ve Çocuklarımın Eşyaları Haczedilir mi?
Hayır, eşi ve çocukları ait eşyalar haksız yere haczedilemez. Eğer yanlışlıkla alınırsa, belgelerle ispat edilerek eşyalar geri alınabilmektedir.
12. Haciz Memuru Gelmeden Önce Bilgi Verilir mi?
Evet, icra memurları haciz işlemine başlamadan önce borçluya genellikle yazılı bildirim yapar. Böylece borçlu, hazırlık yapabilir veya ödeme yoluna gidebilir.
13. Banka Hesabıma Haciz Gelebilir mi?
Evet, borçluya ait banka hesaplarına haciz uygulanabilir. Ancak asgari yaşam payı korunur ve banka, bu tutarı hesapta bırakmak zorundadır.
14. Evde Kimse Olmazsa Haciz Yapılır mı?
Borçlu evde olmasa da haciz yapılabilir. Memurlar, kapıyı açmak için mahkeme kararı ve polis desteği alabilmektedir.
15. Haciz Sadece Ev Eşyalarıyla Sınırlı mı?
Hayır, haciz sadece ev eşyalarıyla sınırlı değildir. Araçlar, taşınmazlar ve banka hesapları da haczedilebilir.
16. Borcum Kapanana Kadar Haciz Sürüyor mu?
Evet, borç ödenene kadar ve haczedilen malların satışı tamamlanana kadar süreç devam eder.
17. Haciz Sırasında İtiraz Hakkım Var mı?
Evet, borçlu haciz işlemi sırasında itiraz ve şikâyet hakkına sahiptir. Haksız işlem yapıldığında icra mahkemesine başvurabilmektedir.
18. Üçüncü Kişilere Ait Eşyalar Nasıl Korunur?
Evinizde üçüncü kişilere ait eşyalar varsa, bunları fatura veya belge ile ispatlayarak hacizden çıkarabilirsiniz.
19. Haciz Memuru Zorla Kapıyı Açabilir mi?
Sadece mahkeme kararı ve gerekirse polis desteği ile kapı açılabilir. İcra memuru tek başına zorla giremez.
20. Haciz İşlemi Sadece Tek Borç İçin mi Yapılır?
Hayır, aynı borçluya ait farklı borçlar için ayrı haciz işlemleri yapılabilir ve farklı tarihlerde eve gelinmesi mümkündür.
Proaktif Hukuk ve Danışmanlık Olarak Size Nasıl Yardımcı Oluruz?
Proaktif Hukuk ve Danışmanlık olarak 26 yıllık deneyim ve alanında uzman avukatlarımızla müvekkillerimizin icra ve haciz süreçlerinde tüm yasal haklarını sonuna kadar koruyoruz.
Hukuka aykırı haciz işlemleriyle karşılaştığınızda veya eşyalarınıza haksız yere el konulduğunda sizin adınıza tüm gerekli işlemleri yaparak haklarınızı koruyoruz. Sizlerde Proaktif Hukuk ve Danışmanlık Bürosuyla iletişime geçerek uzman avukatlarımızdan destek alabilirsiniz.