SINIR DIŞI (DEPORT) KARARINA İTİRAZ

SINIR DIŞI (DEPORT) KARARINA İTİRAZ

SINIR DIŞI (DEPORT) KARARINA İTİRAZ

 

SINIR DIŞI (DEPORT) EDİLME NEDİR?

Yabancıları ve Uluslararası Koruma Kanunu uyarınca sınır dışı edilme, sınır dışı etme kararı ile yabancıların vatandaşı oldukları ülkeye veya transit gideceği ülkeye ya da üçüncü bir ülkeye sınır dışı edilmesini, gönderilmesini ifade eder. Sınır dışı etme kararı genel olarak ikameti olmadan oturum sağlayanlar, ahlaka aykırı tutum sergileyenler, terör amaçlı eylemlerde bulunanlara veya vizesi olmayanlara ya da bitmesine rağmen ülkede bulunan yabancılara karşı alınır. Sınır dışı etme yabancılara uygulanan bir durumdur ve devletin ülkesel egemenliği gereği sahip olduğu yetkidir.

 

SINIR DIŞI ETME KARARI NEREDEN ALINIR?

Kanuna göre sınır dışı etme kararı sadece valiliklerce alınabilir. Bu karar ya Göç İdaresi Genel Müdürlüğünün talimatı üzerine ya da valilikçe re’sen alınır. Kararın alınması üzerine sınır dışı edilme kararı verilen kişinin kendisine, yasal temsilcisi veya avukatına gerekçeleriyle bildirilir. Avukatı bulunmayan kişilere veya yasal temsilcilerine bu bildirimle birlikte itiraz usulleri ve süreler hakkında da bilgi verilir.

 

KİMLER HAKKINDA SINIR DIŞI ETME KARARI VERİLEBİLİR?

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (YUKK) madde 54 uyarınca;

  • 5237 sayılı Kanunun 59 uncu maddesi kapsamında sınır dışı edilmesi gerektiği değerlendirilenler,
  • Terör örgütü yöneticisi, üyesi, destekleyicisi veya çıkar amaçlı suç örgütü yöneticisi, üyesi veya destekleyicisi olanlar,
  • Türkiye’ye giriş, vize ve ikamet izinleri için yapılan işlemlerde gerçek dışı bilgi ve sahte belge kullananlar,
  • Türkiye’de bulunduğu süre zarfında geçimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar,
  • Kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar,
  • Vize veya vize muafiyeti süresini on günden fazla aşanlar veya vizesi iptal edilenler,
  • İkamet izinleri iptal edilenler,
  • İkamet izni bulunup da süresinin sona ermesinden itibaren kabul edilebilir gerekçesi olmadan ikamet izni süresini on günden fazla ihlal edenler,
  • Çalışma izni olmadan çalıştığı tespit edilenler,
  • Türkiye’ye yasal giriş veya Türkiye’den yasal çıkış hükümlerini ihlal edenler ya da bu hükümleri ihlale teşebbüs edenler,
  • Hakkında Türkiye’ye giriş yasağı bulunmasına rağmen Türkiye’ye geldiği tespit edilenler,
  • Uluslararası koruma başvurusu reddedilen, uluslararası korumadan hariçte tutulan, başvurusu kabul edilemez olarak değerlendirilen, başvurusunu geri çeken, başvurusu geri çekilmiş sayılan, uluslararası koruma statüleri sona eren veya iptal edilenlerden haklarında verilen son karardan sonra bu Kanunun diğer hükümlerine göre Türkiye’de kalma hakkı bulunmayanlar,
  • İkamet izni uzatma başvuruları reddedilenlerden, on gün içinde Türkiye’den çıkış yapmayanlar,
  • Uluslararası kurum ve kuruluşlar tarafından tanımlanan terör örgütleriyle ilişkili olduğu değerlendirilenler.

 

KİMLER HAKKINDA SINIR DIŞI ETME KARARI ALINAMAZ?

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 55. maddesi uyarınca, yukarıda 54. madde kapsamında olsalar dahi, aşağıdaki kimseler hakkında sınır dışı etme kararı / deport kararı alınmaz:

  • Sınır dışı edileceği ülkede ölüm cezasına, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye maruz kalacağı konusunda ciddi emare bulunanlar
  • Ciddi sağlık sorunları, yaş ve hamilelik durumu nedeniyle seyahat etmesi riskli görülenler
  • Hayati tehlike arz eden hastalıkları için tedavisi devam etmekte iken sınır dışı edileceği ülkede tedavi imkânı bulunmayanlar
  • Mağdur destek sürecinden yararlanmakta olan insan ticareti mağdurları
  • Tedavileri tamamlanıncaya kadar, psikolojik, fiziksel veya cinsel şiddet mağdurları

Kanunun aynı maddesinin ikinci fıkrası gereği sayılan değerlendirmeler kişiye özgü durumlara bakılarak herkes için ayrı ayrı yapılır.

Son olarak belirtelim ki, bazı durumlarda sayılan kişilerden yapılan değerlendirmeler ve kişisel durumları gereğince belirli bir adreste ikamet etmeleri bazı şekil ve belirli sürelerde bildirimlerde bulunmaları istenebilir.

 

SINIR DIŞI ETME KARARINA İTİRAZ NASIL OLUR?

Sınır dışı kararı verildikten sonra bu karar yabancıya veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ edilir. Yabancının avukatı yoksa ayrıca yasal temsilcisine veya kendisine kararın sonucu, karara nasıl itiraz edileceğine dair usulü ve itiraz etmesi gereken süreler hakkında bilgilendirme yapılır. Yabancı kimse veya avukatı veya yasal temsilcisi kararın tebliğinden itibaren yedi güniçinde bu karara karşı itiraz edebilecektir. Bu süre kanundan kaynaklanan kesin süredir.

 

SINIR DIŞI ETME KARARINA İTİRAZ KAÇ GÜN İÇİNDE SONUÇLANDIRILIR?

Hâkim kanunda belirtilen 15 günlük süre içinde karar verir. Ancak uygulamada karar alma süreleri uzayabilmektedir. Yabancının rızası halinde gönüllü geri dönüş ilkesi gereğince düzensiz göçmen yargılamanın sonuçlarını beklemeden ayni veya nakdi destek sağlanması talebinde bulunarak ülkesine dönebilir.

 

İTİRAZIMI NEREYE YAPABİLİRİM?

Sınır dışı etme kararı, idarenin kamu gücü kullanarak tek yanlı sonuç doğuran bir kararıdır yani idarece alındığından idari bir karardır. Bu nedenle itirazlar İdare Mahkemesi’ne yapılır.

Yetkili mahkeme ise İdari Yargılama Usulü Kanunu madde 32 gereğince dava konusu olan idari işlemi yapan, başka bir ifadeyle sınır dışı etme kararını veren valiliğin bulunduğu yerdeki mahkemedir.

 

İTİRAZ SÜRESİNCE TÜRKİYE'DE KALMAYA DEVAM EDEBİLİR MİYİM?

İtiraz durdurucu etkiye sahiptir. Bu nedenle, dava sonuçlanana kadar kişi Türkiye’de kalmaya devam edebilir. Karara itiraz davası açılması durumunda dava sonuçlanana kadar kişi sınır dışı edilmez.

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Madde 53: “Yabancının rızası saklı kalmak kaydıyla, dava açma süresi içinde veya yargı yoluna başvurulması hâlinde yargılama sonuçlanıncaya kadar yabancı sınır dışı edilmez.

 

KARARA İTİRAZ ETTİKTEN SONRA ÜLKEME DÖNEBİLİR MİYİM?

Gönüllü geri dönüş ilkesi gereğince yabancı; yargılamanın sonuçlarını beklemeden ayni veya nakdi destek sağlanması talebinde bulunarak kendi rızası ile ülkesine dönebilir.

 

SINIR DIŞI KARARI NASIL UYGULANIR?

Yabancı; terke davet suretiyle sınır dışı edilebileceği gibi polis yoluyla da zorla sınır dışı edilebilir.

Türkiye’yi terke davet edilen yabancılara Kanun’da belirtilen usule uygun olarak 15 günden az olmamak üzere 30 günlük süre tanınır. Bu süre sınır dışı etme kararında belirtilir. Belirtilen sürede hakkında sınır dışı kararı verilen yabancının ülkeyi terk etmesi beklenir.

Süresinde ülkeyi terk eden kişiler hakkında ülkeye giriş yasağı konulmayabilir bu durumlarda kişi hakkında sınır dışı (deport) kararı alınsa bile daha sonra ülkeye giriş yapabilir.

Bazı durumlarda bu süre tanınmaz ve ülkeyi terke davet uygulanmaz Süre tanınmayacak kimseler Kanun’un 56. maddesinde sayılmıştır. Buna göre,

  •   Kaçma ve kaybolma riski bulunan
  •   Yasal giriş veya yasal çıkış kurallarını ihlal edenler
  •   Sahte belge kullananlar
  •   Asılsız belgelerle ikamet izni almaya çalışanlar veya aldığı tespit edilenler
  •   Kamu düzeni kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar bakımından yukarıda öngörülen süre tanınmaz.

Hemen belirtelim ki, süre tanınan kişilere Türkiye’den çıkış için Çıkış İzin Belgesi verilir. Bu belge harçtan muaftır. Ancak vize ve ikamet harçlarının ve bunların cezalarına ilişkin yükümlülükler saklı tutulmuştur.

 

PROAKTİF HUKUK VE DANIŞMANLIK

Proaktif Hukuk Bürosu olarak, alanında uzman avukatlarımızdan oluşan kadromuzla uyuşmazlık konusunu oluşturan olayın öncesi ve sonrasında yaşanan durumları da kapsayacak şekilde müvekkillerimizin hak kayıplarını önlemekte, mevzuat çerçevesinde mümkün olan en avantajlı sonuçları almalarını en hızlı şekilde sağlamaktayız.


Bu Makaleyi Paylaş