Dizi ve Filmlerin Hak Sahibinin İzni Olmaksızın İnternette Yayınlanması
Dizi ve film yapımcılığı hem dizi ve filmin hazırlanması süreci hem hazırlanmasından sonraki yayınlanması ve pazarlanması sürecinde yapımcısı için yüklü bir maliyet getirmektedir. Yapımcı ve dizi veya filmin yayınlanması sürecinden gelir elde etmek adına harcama yapan diğer kişi veya kurumlar bu harcamalarını telafi etmek ve kar elde edebilmek adına bu yayın dönemini beklemektedir. Ancak bazı internet adresleri bu dizi ve filmleri hak sahibi firma veya kişilerinden izin almayarak ve onlara uygun bir bedel ödemeyerek internet adreslerine yüklemektedirler.
Bu internet adresleri bu sayede hit sayılarını artırarak ve bu sayede reklam alarak ekonomik gelir elde etmekte yani hukuki tabirlerle ifade edecek olursak haksız kazanç elde etmektedirler.
Hak sahibi firmalar mahkemeden bu haksız kazanç elde eden sitelerini kapatılmasını, yayının engellenmesini talep edebilir. Ancak kapatma yada engelleme kararı için haksız kazanç elde eden internet sitelerinin uzantılarının .tr ile sonlanması gerekmektedir. Çünkü hukukta yargının ülkeselliği ilkesi ancak adli yetki alanına giren konu ve konumlarda ülke mahkemelerine yetki vermektedir. Yani sonu .com ile biten internet adreslerinin yayınının durdurulması şu an için zor gözükmektedir.
Dizi ve Filmlerin Hak Sahibinin İzni Olmaksızın İnternette Yayınlanması Suç Mudur?
Dizi ve filmler, karşı yapılacak olan saldırı ve izin olmaksızın yayınlanma vb. eylemlere karşı 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamınca korunmaktadır. Son dönemde yapılan düzenlemeler ile bir eserin mali, manevi ve bağlantılı haklarına karşı yapılan saldırılar suç kabul edilmiş ve ceza yargısının konusuna girmiştir.
5846 sayılı Kanun’un 71. maddesi bu saldırı hallerini ve verilecek cezaları düzenlemektedir.
İlgili kanun maddesine göre cezayı gerektirecek bu haller:
Bir eseri veya bir yapımı hak sahibinin izni olmaksızın yayımlayan, çoğaltan, nakile elverişli teknolojik araçlarla tüketiciye iletmek,
Kendisine ait olmayan bir esere ad koymak ve bu fiili dağıtmak, yayımlamak suretiyle işlenmesi,
Bir eserden kaynak gösterilmeden iktibas yapmak,
Hak sahibinin izni olmaksızın bir eser hakkında kamuyu bilgilendirmeye yönelik beyanda bulunmak,
Bir eserle ilgili yetersiz, yanlış ve aldatıcı biçimde kaynak göstermek,
Bir eseri, icrayı veya yapımı tanınmış başka bir adla dağıtmak, yaymak veya çoğaltmaktır.
Dizi ve Filmlerin Hak Sahibinin İzni Olmaksızın İnternette Yayınlanması Cezası
Yine aynı kanunun aynı maddesi suç hallerinin yanında bu suçlara verilecek cezaları da düzenlemektedir. İlgili madde,
Bir eseri, icrayı veya yapımı hak sahibinin izni olmaksızın yayımlayan, çoğaltan, nakile elverişli teknolojik araçlarla tüketiciye iletmenin cezasını üst sınır 5 sene hapis olarak belirlemiştir. Ayrıca bu cezanın adli para cezasına dönüştürülemeyeceğini de eklemiştir.
Kendisine ait olmayan esere ad koyan kişiye 6 aydan 2 seneye kadar hapis cezası öngörmüş veya bu cezanın adli para cezasına hükmedilebileceğini söylemiştir. Üstelik aynı bend bu fiili dağıtmak ve yayımlamak suretiyle işlenmesi halinde hapis cezasının üst sınırı 5 sene belirlemiş ve bu cezanın adli para cezasına çevrilmesini yasaklamıştır.
Bir eserden kaynak gösterilmeden iktibas yapmanın cezası 6 aydan 2 yıla kadar tespit edilmiştir ve bu cezanın adli para cezasına çevrilmesi imkanı vardır.
Hak sahibinin izni olmaksızın bir eser hakkında kamuyu bilgilendirmeye yönelik beyanda bulunmanın cezası 6 aya kadar hapis cezasıdır.
Bir eserle ilgili yetersiz, yanlış, aldatıcı biçimde kaynak göstermenin cezası 6 aya kadar hapis cezasıdır.
Bir eseri, icrayı, yapımı tanınmış başka bir adla dağıtmak, çoğaltmak, yaymak 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezasına mahkum edilir ayrıca bu cezanın adli para cezasına çevrilmesinin önü açıktır.
Bu suçların soruşturulması ve kovuşturulması yani suçluların cezasını çekmeleri mahkeme sürecinin işlemesi şikayet koşuluna bağlıdır.
FSEK. 71. maddede sayılan suçlar neticesinde mağdur olmuş ve ekonomik zarara uğramış eser, icra ve yapım sahibi kişi veya şirketlerin dva süreçlerini alanında uzman bir avukatla yönetmeleri hak ve menfaatleri için en iyisi olacaktır. Çünkü sürecin zorluğu ve yöneltilmesi, talep edilmesi gereken tazminat bu durumu bir nevi zorunlu kılmaktadır.
