Mesafeli sözleşmeler diye tabir ettiğimiz elektronik ortamda onaylanan sözleşme türü, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda düzenlenmiş olup, kanun tarafından tanımı şudur: “satıcı veya sağlayıcı ile tüketicinin eş zamanlı fiziksel varlığı olmaksızın, mal veya hizmetlerin uzaktan pazarlanmasına yönelik olarak oluşturulmuş bir sistem çerçevesinde, taraflar arasında sözleşmenin kurulduğu ana kadar ve kurulduğu an da dâhil olmak üzere uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle kurulan sözleşmelerdir.(TKHK madde 48)”. Kanun yaptığı bu tanım üzerinden mesafeli sözleşmenin konusunun mal veya hizmet olduğu çıkartılmaktadır. Bu sözleşmenin konusu olabilecek olan mal veya hizmetin ne olduğu ile ilgili karışıklık olmaması için 27.11.2014 tarihinde resmi gazetede yayımlanmış olan Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’nce bu kavramların açıklaması yapılmıştır. Yönetmeliğe göre;
Mal: Alışverişe konu olan, taşınır eşya, konut ve tatil amaçlı taşınmaz mallar ile elektronik ortamda kullanılmak üzere hazırlanan yazılım, ses, görüntü ve benzeri her türlü gayrimaddi mallar.
Hizmet: Bir ücret veya menfaat karşılığında yapılan ya da yapılması taahhüt edilen mal sağlama dışındaki her türlü tüketici işleminin konusu.
Mesafeli Sözleşmeler (E-sözleşme) Nasıl Yapılır?
Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinin ikinci bölümünde, mal veya hizmetin satıcısı veya sağlayıcı için önbilgilendirme yükümlülüğü getirilmiş. Ve bu yükümlülüğün neleri kapsadığı yönetmeliğin 5. maddesinde sayılmış olup, 6. maddesinde bu yükümlülüğün nasıl yerine getirilmesi gerektiğini açık bir şekilde açıklanmıştır. Bu açıklamaya göre kullanılan iletişim aracına uygun olarak satıcı veya sağlayıcı en az 12 punto, anlaşılır bir şekilde yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile bu şekle uymalıdır.
5. maddede sayılmış olan önbilgilendirmenin zorunlu unsurları:
-Sözleşmenin konusu mal veya hizmetin temel nitelikleri
-Satıcı veya sağlayıcının adı veya unvanı, varsa mersis numarası
-Mal veya hizmetlerin vergiler dahil toplam fiyat bilgisi, ek ödeme varsa, nakliyat vb. ek ödemeye dair bu bilgilendirmeler. Eğer ek masraflara ilişkin bilgilendirme yükümlülüğü yerine getirilmezse, tüketici bunları karşılamakla yükümlü değildir.
-Cayma hakkının kullanılamadığı durumlarda, tüketicinin cayma hakkından faydalanamayacağı ya da hangi koşullarda cayma hakkından faydalanamayacağı bilgisi.
Satıcı veya sağlayıcı önbilgilendirmenin yapıldığına dair teyit almak zorundadır. Tüketici tarafından yapılacak bu teyit, kullanılan iletişim aracına uygun olmalıdır. Önbilgilendirmenin yapıldığına dair ispat yükü satıcı veya sağlayıcıdadır.
Mesafeli Sözleşmelerde Cayma Hakkı
Satıcı veya sağlayıcı, tüketiciyi, cayma hakkı konusunda bilgilendirmek zorundadır. Bu zorunluluk tüketicinin cayma hakkını kullanma süresini tespit etmek için önemlidir. Bilgilendirmenin yapıldığı durumda, tüketici 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden dönme hakkına sahiptir. Bilgilendirmenin yapılmadığı durumda cayma hakkı malın veya hizmetin tesliminden itibaren her türlü 1 yıl içinde sona erer. Sürenin başlangıcı olarak teslim tarihi esas alınmaktadır. Sözleşmenin konusu mal olan durumda süre, malın teslim alındığı günden itibaren; sözleşmenin konusu hizmet olan durumlarda sözleşmenin kurulduğu günden itibaren başlar. Cayma hakkının istisnaları aynı yönetmeliğin 15. maddesinde sayılmıştır.
Mesafeli Sözleşmelerde İspat Yükümlülüğü
Mesafeli Sözleşmelerin Yönetmeliği kapsamında düzenlenen e-sözleşmelerde satıcı veya sağlayıcı, yönetmelikçe belirlenmiş olan yükümlülüklerini yani önbilgilendirme cayma hakkı bilgilendirilmesi vb. ve taraflar arasındaki sözleşmeye dair her türlü işlem, belge ve bilgiyi, istenilmesi halinde kuruluş, kurum ve tüketicilere vermek üzere 3 yıl süre ile saklamak zorundadır.
