İkamet tezkeresi olarak da bilinen oturma izni, yabancı kişilerin farklı ülkelerde ikamet edebilmeleri amacıyla ilgili kuruma gerekli belgelerle başvurarak belirlenen süreyle oturma hakkının elde edilmesini ifade etmektedir.
Türkiye’ye vize muafiyetinden faydalanarak gelen ya da vize alarak gelmiş olan yabancılar, gelme amaçlarına uygun olarak oturma izni talebi için 18 Mayıs 2015 tarihinde yapılan düzenlemeyle bulundukları şehirdeki Göç İdaresi Genel Müdürlüğüne başvuruda bulunmalıdır. İstanbul için oturma izni talebinde bulunacak yabancıların başvuruları randevu sistemiyle gerçekleştirilmektedir. Oturma amaçlı ikamet izinlerinde başvuru süresi, sürenin yenilenmesi, yurt dışına çıkış sürelerinde hassas davranılması ve hak kaybının önlenmesi amacıyla bu alanda uzman bir avukata başvurmakta fayda vardır.
Oturma İzni Alma Zorunluluğu ve Muafiyetler
Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu çerçevesinde Türkiye’de vizenin veya vize muafiyetinin tanıdığı süreden ya da 90 günden fazla kalacak olan yabancıların oturma (ikamet) izni almalarının zorunlu olduğu belirtilmiştir.
İkamet izninden muaf tutulan kişiler ise kanunda şu şekilde belirtilmiştir:
-90 güne kadar vize ile veya vize muafiyetiyle gelenler
-Vatansız olduğuna dair kimlik belgesine sahip olanlar
-Türkiye’de görevli diplomasi ve konsolosluk memurları ve aileleri
-Uluslararası kuruluşların Türkiye’de temsilcilikleri bulunan ve karşılıklı anlaşma çerçevesinde ikamet izninden muaf tutulanlar
Oturma İzni Çeşitleri
Oturma izni çeşitleri kişinin Türkiye’de bulunma amacına ve vize türüne göre belirlenmektedir.
-Kısa Dönem İkamet İzni: Türkiye’de taşınmazı bulunanlar, ticari iş kuracak olanlar, bilimsel araştırma amacıyla Türkiye’de bulunacaklar, hizmet içi eğitim programına katılacak olanlar, anlaşma çerçevesinde öğrenci değişim programıyla gelecek olanlar, turizm amaçlı kalacaklar gibi sayısını artırabileceğimiz amaçla Türkiye’ye gelecek olan yabancılar kısa dönem ikamet izni alabileceklerdir. Kısa dönem ikamet izni her seferinde en fazla birer yıllık süreyle verilmektedir.
-Aile İkamet İzni: Türk vatandaşlarının ya da ikamet izinlerinden birini haiz yabancıların; yabancı olan eşine, kendisinin veya eşinin yetişkin olmayan yabancı çocuğuna ve kendisinin veya eşinin bağımlı çocuğuna aile ikamet izni verilebilir. Aile ikamet izni her seferinde en fazla iki yıllık süre için verilir. Aile ikamet izni verilmesi için diğer bir koşul destekleyicinin mali şartları taşıyıp taşımadığı hususunun incelenmesidir.
-Öğrenci İkamet İzni: Türkiye’de bir yükseköğretim kurum ve kuruluşunda ön lisans, lisans, yüksek lisans ya da doktora öğrenimi görecek yabancılara öğrenci ikamet izni verilmektedir. Öğrenci ikamet izni öğrencinin yakınlarına bu konuda hiçbir hak sağlamamaktadır.
-Uzun Dönem İkamet İzni: Uzun dönem ikamet izni Türkiye’de kesintisiz en az 8 yıl ikamet izniyle kalmış olan yabancılara, Bakanlık onayıyla valilik tarafından verilen süresiz ikamet iznidir. Uzun dönem ikamet izninin verilebilmesi için son üç yıl içerisinde herhangi bir sosyal yardım almamış olmak, kendi ve aile geçimini sağlayacak düzeyde gelire sahip olmak ve sağlık sigortasına sahip olmak aranan koşullardır.
Oturma İzni Başvurusu
Oturma izni başvurusu, yurt dışından ve yurt içinden yapılabilmektedir. Başvuru temel olarak yabancı kişinin vatandaşı olduğu ve yasal olarak bulunduğu Türk konsolosluklarına yapılmaktadır. Gerekli makamlarla irtibatın kurulmasının ardından başvurunun kabul veya reddedilmesi en geç 90 gün içerisinde sonuçlandırılmaktadır. Başvuru durumunda karşılaşılabilecek olan sıkıntılar dolayısıyla çeşitli istisnalara yer verilmiştir. Örneğin yabancı kişinin adli veya idari makamlarca verilen yurt dışına çıkma yasağı bulunması durumunda Türkiye’den de başvuru yapılabilecektir.
Oturma İzni İçin Gerekli Belgeler
-Pasaport fotokopisi
-4 adet vesikalık fotoğraf
-Göç İdaresi Müdürlüğüne randevu
-Sağlık sigortası
-Vergi numarası
-Randevu belgesinde belirtilen harç miktarının vergi dairesine yatırılması
-Teminat belgesi
-Kredi kontratı veya TC vatandaşı kefil
Oturma izni için gerekli genel belgeler yukarıda sıralanmıştır. Bunun dışında her bir oturma izni çeşidi için farklı belgelerin ilgili kuruma teslim edilmesi gerekmektedir. Başvuru sırasında eksik belge bulunması halinde 30 gün içerisinde tamamlanması yabancı kişiye iletilir. Belgelerin zamanında tamamlanmaması durumunda başvuru işlemden kaldırılır.
Oturma izninin uzatılması için yapılacak olan başvurular, ikamet süresinin dolmasına 60 gün kalmasından itibaren ve ikamet izni süresi dolmadan önce valiliklere yapılmalıdır.
Proaktif Hukuk ve Danışmanlık Bürosu, yabancıların oturma (ikamet), çalışma izinleri sürecinde ve yabancıların taşınmaz edinmesi konularında uzman avukatlarıyla müvekkillerine hukuki danışmanlık hizmeti sunmaktadır. Oturma izni konusunda gerekli prosedürün sağlanması noktasında yabancıların hak kaybına uğramasının önüne geçebilmek amacıyla Uluslararası Hukuk Departmanımıza başvurmaları, hukuki sorunlarının hızlı ve kaliteli şekilde çözümü adına önem taşımaktadır.
