A-) HUKUK SİSTEMİMİZE GİRİŞİ
Gelinen nokta itibarıyla sanal dünyada gösterilen ilgi oranında değer kazanan sanal para sistemi, devletler bakımından önemi mukabilinde kontrol altına alınmaya çalışılmaktadır ve bu kapsamda belirli düzenlemeler yapılmaktadır. 05.12.2017 tarihli Resmi Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7061 sayılı ‘’Bazı Vergi Kanunları ile Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’’ ile birlikte hukuk sistemimize giriş yapmış olan ‘’KİTLE FONLAMASI’’ sistemi, teknoloji ile birlikte hızla gelişen ve değişen ekonomik dünyada yeni bir sermaye arttırma metodu olarak göze çarpmaktadır. Söz konusu düzenleme Avrupa Hukuk Sistemine ‘’ Initial Coin Offering’’ (ICO) , Amerika Birleşik Devletleri hukuk sistemine de ‘’Jumpstart Our Business Startups Act ‘’ (JOBS ACT) ile giriş yapmıştır.
B-) KİTLE FONLAMASI NEDİR?
Kitle fonlaması kanun metni tanımı ile ‘’Bir projenin veya girişim şirketinin ihtiyaç duyduğu fonu sağlamak amacıyla Kurul tarafından belirlenen esaslar dahilinde bu Kanunun yatırımcı tazminine ilişkin hükümlerine tabi olmaksızın kitle fonlama platformları aracılığıyla halktan para toplamasını’’ şeklindedir. Söz konusu hüküm madde metni itibarıyla kısa gibi görünse de muhteviyatı bakımından son derece önem arz etmektedir. Zira söz konusu hüküm öncesinde de bulunan iki bent ile birlikte, geleneksel yatırımcı toplama sistemi olarak görülen halka açık ortaklık olma ve ihraççı olmanın dışında, söz konusu modellerin tabi olduğu pek çok hükme tabi olmayan yeni bir model getirmektedir. Bu sistemle birlikte platformlar sermaye toplamalarına karşılık, izahname ya da ihraç belgesi düzenleme yükümlülüğünden ari tutulacaktır.
Kitle fonlama platformlarının belirli hukuki düzenlemelerle birlikte özellikle start-up şirketlerini ve genç girişimcileri destekleme noktasında önemli rol oynayacağı kuşkusuzdur. Zira platformun temelinde yatan mantık yatırımcı arayışı içerisinde olan fikir sahipleri ile yatırım yapma uğraşındaki küçük kitleleri buluşturmaktır. Platformlar tam bu noktada devreye girip söz konusu girişimlerin fonlanması noktasında aracılık etmek ve elektronik ortamda hizmet vermek amacıyla kendine yeni bir faaliyet alanı yaratacaktır. Bu platformların aktif olarak hayata geçirilmesi ile birlikte, girişimciler bakımından geleneksel yatırım karşılığı pay verilmesi sistemine yani hisse bazlı çalışılmasına ek olarak ödül bazlı ve kredi bazlı çalışılması şeklinde alternatifler de getirilmiş olacaktır. Yani yatırımcıların yatırımları karşılığı söz konusu girişimin hayata geçmesi durumunda birtakım öncelikler tanınabilecektir.
C-) SİSTEMİN GÜVENİLİRLİK DEĞERLENDİRMESİ
Sistem her ne kadar cazip tarafları ile karşımıza çıksa da yatırımcılar bakımından kuşku ile yaklaşılan sanal ortamın sınırsızlığı ve bu dünyanın fiziki kontrolden uzak olması da bir gerçektir ve birtakım önyargıları da beraberinde getirmektedir. Peki bu sisteme güven nasıl sağlanacak? Bu noktada karşımıza hayatımıza bitcoin ile giren ve onun gölgesinde kalan, gelecek döneme damga vurmasını beklediğimiz bilgi depolama sistemi yatmaktadır:BLOKCKCHAİN SİSTEMİ. Yani Türkçe karşılığı ile blok zinciri. Bu sistem güvenilirliğini, geleneksel bilgi depolama sistemi olan; tek server üzerinde dataların dağıtımı sistemine alternatif olarak, dataların tüm kullanıcıların hesaplarında, kitle fonlama platformları bakımından ‘’yatırımcıların’’ bilgisayarında, aynı zincir esasına göre kaydedilmesinden almaktadır. 1
Halen gelişimini sürdüren bu platformların daha şeffaf bir noktaya gelebilmesi için uluslararası uygulamalara da paralel olarak birtakım sistemsel düzenlemelerin yapılması faydalı olacaktır. Bu kapsamda TÜSİAD görüş bildirerek şu hususların da yatırımcılarla paylaşılması gerektiğini düşünmektedir:
-Şirketin yönetim kurulu üyeleri, üst düzey yöneticileri veya projenin yöneticileri ile şirket/projede %20’den fazla payı olan kişiler ile ilgili bilgi (ör. Eğitim, tecrübe vb.)
-Toplanacak fonun öngörülen kullanım biçimi
-Toplanacak fonun miktarı ve son fon toplama tarihi
-Fiyat belirlenme yöntemi
-Şirket/proje hakkında temel finansal bilgiler (fon toplanmasından sonra da düzenli olarak verilmeli)
-Şirketin/projenin ilişkili kişiler ile yaptıkları işlemler 2
D-) SONUÇ
Bitcoin ile birlikte hayatımıza giren ve beklenenden daha büyük etki yaratan blockchain sistemi, kanaatimizce gelişen ekonomik hayatta kendine çok daha geniş bir alan bulacakmış gibi görünmektedir. Bu süreçte en güvenilir yatırımı yapmak isteyen yatırımcı ile fikrinin bir şekilde fonlanmasını isteyen girişimci arasında köprü hizmeti görecek bu platformlar, ufukta bir takım hukuki uyuşmazlıklara da gebe görünmektedir. Hukuk dünyasının bu değişikliklere hızlı bir şekilde adapte olması ve gelenekselin dışında hukuki yaklaşımlarla sorunları çözmeye çalışmasının, çok yönlü gelişme açısından en faydalı atılım olacağı kanaatindeyiz.
1 Blockchain hakkında detaylı değerlendirmeyi bir sonraki yazımızda bulabilirsiniz
2 Kitle fonlaması hakkında Sermaye Piyasası Kanun’nda değişiklik yapılmasına dair kanun tasarısı’na ilişkin TÜSİAD görüşü
