YATIRIM YOLUYLA TÜRK VATANDAŞLIĞININ KAZANILMASI
GİRİŞ
Türk vatandaşlığının sonradan kazanılma hallerinden biri Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik’in 20. Maddesinde belirlenmiş yatırımların gerçekleştirilmesine bağlıdır. İlgili yönetmelik uyarınca belirlenmiş yatırımları gerçekleştiren yabancıların vatandaşlığı, Cumhurbaşkanın kararı ile kazanılması söz konusu olmaktadır. Ancak bu hususta yatırımların gerçekleştirilmiş olması tek başına bir kriter olmayıp belli başlı şartların da gerçekleşmesi aranmaktadır. İşbu makalemizde söz konusu şartlar da dahil olmak üzere "Yatırım Yoluyla Türk Vatandaşlığının Kazanılması" hususuna ilişkin tüm sorulara cevap bulacaksınız. Keyifli okumalar dileriz.
1. TÜRK VATANDAŞLIĞI KAZANMAK İÇİN ARANAN ŞARTLAR
5091 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 11. Maddesi uyarınca Türk vatandaşlığı kazanmak isteyen yabancılarda;
2. YATIRIM YOLUYLA TÜRK VATANDAŞLIĞININ KAZANILMASI
Türk vatandaşlığının sonradan kazanılma hallerinden biri Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik’in 20. Maddesinde belirlenmiş yatırımların gerçekleştirilmesine bağlıdır. İlgili yönetmelik uyarınca belirlenmiş yatırımları gerçekleştiren yabancıların vatandaşlığı, Cumhurbaşkanın kararı ile kazanılması söz konusu olmaktadır. Ancak bu hususta yatırımların gerçekleştirilmiş olması tek başına bir kriter olmayıp belli başlı şartların da gerçekleşmesi aranmaktadır. Zira vatandaşlığın kazanılmasında takdir yetkisi idarede olup, özellikle milli güvenlik ve kamu güvenliğini zedeleyebilecek durumların mevcudiyetinde bu kişilerin talepleri idare tarafından reddedilecektir.
3. YATIRIM YOLUYLA TÜRK VATANDAŞLIĞININ KAZANILMASI ŞARTLARI
Yatırım yoluyla Türk vatandaşlığının kazanılabilmesi için üç temel şartın varlığından bahsedilebilir. Bu şartlar; yönetmelikte belirtilen yatırımların yapılması, 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun madde 31/1(j) bendinde düzenlenen kısa dönem ikamet izninin alınmış olması ve vatandaşlık için ilgili kuruma başvurulmuş olunmasıdır. Bu şartların gerçekleşmesi halinde Cumhurbaşkanı kararı ile Türk vatandaşlığı kazanılabilmektedir.
3.1. Yönetmelikte Belirlenmiş Yatırımların Gerçekleştirilmesi ve Uygunluk Belgesinin Alınmış Olması
İlgili yönetmelikte vatandaşlığın kazanılmasına yönelik, kapsam ve tutarları Cumhurbaşkanı tarafından belirlenmiş yedi farklı yatırım türü düzenlenmiştir. Bu yatırımların gerçekleştirilmesinin ardından bahsi geçen yatırımı denetlemekle yükümlü kurumca uygunluk belgesinin verilmesi vatandaşlık başvurusunun ilk aşamasıdır.
3.1.1. Türk Vatandaşlığının Kazanılması İçin Yapılacak Yatırımlar
3.1.1.1. Sabit Sermaye Yatırımı
Vatandaşlık talebinde bulunan yabancının en az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarınca sermaye yatırdığının Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca tespit edilmesi halinde Türk vatandaşlığının kazanılması mümkündür. Konuya ilişkin hususlar Bakanlık tarafından belirlenmiş olup buna göre sabit sermaye yatırımı halka açık olmayan bir şirketin tamamen satın alınması veya belirli oranda bir şirkete ortak olması suretiyle gerçekleştirilecektir. Yatırımcının satın aldığı ortaklık payına tekabül eden meblağ en az 500.000 ABD Doları veya karşılığı döviz olmalıdır. Doğrudan faaliyet alanına girmeyen gayrimenkul ve taşıtlar, sabit sermaye tutarının kapsamına dahil değildir. Hemen belirtelim ki, sabit sermaye yatırımı suretiyle vatandaşlık almaya hak kazanan yabancılar şirketteki paylarını en az üç yıl boyunca bir başka kişiye devredemezler.
3.1.1.2. Taşınmaz Satın Alınması veya Taşınmaz Satış Vaadi Sözleşmesinin Yapılması
En az 400 bin ABD Doları veya karşılığı döviz tutarına tekabül eden taşınmazın tapuya üç yıl satılmayacak şekilde şerh edilmesi suretiyle satın alan yabancı, Türk vatandaşlığına hak kazanabilecektir. Türk vatandaşlığının kazanılabilmesi bakımından taşınmazın satın alınması şartı aranmaz, zira taşınmaz satış vaadi sözleşmesinin yapılması suretiyle vatandaşlığın kazanılması da mümkündür. Bu bakımdan ilgili taşınmazda kat mülkiyeti veya irtifakı kurulmuş olması önem arz etmemektedir. Ancak, 400 bin ABD doları veya karşılığı döviz tutarı peşin yatırılmalıdır ve en az üç yıl devir veya terkin işleminin yapılmayacağına dair taahhüt tapuya şerh edilmelidir.
3.1.1.3. İstihdam Oluşturulması
Türk vatandaşlığı, yabancının en az 50 kişilik istihdam oluşturduğunun Çalışma ve Sosyal güvenlik Bakanlığı tarafından tespit edilmesi halinde de kazanılabilecektir.
3.1.1.4. Devlet Borçlanma Araçlarına Yatırım Yapılması
En az 500 bin ABD Doları veya karşılığı döviz tutarınca devlet borçlanma araçlarını en az üç yıl tutmak suretiyle satın alan yabancıların, Türk vatandaşlığı için başvurma hakları doğmaktadır. Bu yol ile yatırım yapılabilecek dokuz adet devlet borçlanma aracı mevcuttur, bu araçlar;
3.1.1.5. Mevduat Hesabına Para Yatırılması
En az 500 bin ABD Doları veya karşılığı döviz tutarındaki mevduatı en az üç yıl tutmak suretiyle Türkiye’deki bankalara yatırdığı Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından tespit edilen yabancıların vatandaşlık başvuru hakkı doğar. Bahsi geçen tutar tek bir hesaba veya birden çok hesaba yatırılmak suretiyle işleme tabi tutulabilir.
3.1.1.6. Gayrimenkul Yatırım Fonu veya Girişim Sermayesi Yatırım Fonuna Yatırım Yapılması
En az 500 bin Amerikan Doları yahut karşılığı döviz veya Türk Lirası kadar “gayrimenkul yatırım fonu katılma payı” veya “girişim sermayesi yatırım fonu katılma payı” satın alan ve bunları en az 3 sene elinde tutacağını taahhüt eden yabancı kapsamda vatandaşlık başvurusu hakkı elde edecektir.
3.1.1.7. Bireysel Emeklilik Sistemine Yatırım Yapılması
En az 500 bin Amerikan Doları yahut karşılığı dövizi bireysel emeklilik sistemine yatırıp bunu en az üç yıl sistemde tutan yabancıların, Sigortalılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından tespiti halinde, vatandaşlık gündeme gelebilecektir.
3.1.2. Yatırım Yoluyla Türk Vatandaşlığı Alınması İçin Uygunluk Belgesi Verecek Merciiler
Bahsi geçen yatırımların gerçekleştirilmesinin ardından Türk vatandaşı sıfatını haiz olmak isteyen yabancı, vatandaşlık talebini Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüne yöneltir. Bu şartların gerçekleştiğinin tespiti ayrı merciiler tarafından yapılır. Buna göre,
3.2. Kısa Dönem İkamet İzninin Alınması
Kısa dönem ikamet izninin alınması ilgili Kanun'un 32.maddesinde düzenlenmiş olup bu madde uyarınca; madde 31/1 kapsamında sayılan gerekçelerden bir veya bir kaçının ileri sürülmesi suretiyle talepte bulunma ve bu talepe ilişkin bilgi ve belgelerin ibraz edilmesi, Türkiye’ye girişine izin verilmeyen yabancılardan biri olunmaması, genel güvenlik ve sağlık standartlarına uygun barınma şartlarının mevcudiyeti ve Türkiye’de kalınacak adresin belirtilmesi şartlarının sağlanması halinde kısa dönem ikamet izninin verilmesi söz konusu olur.
3.3. Vatandaşlık İçin İlgili Kuruma Başvurunun Yapılması
Yatırım uygunluk belgesi almış ve kısa dönem ikamet iznine sahip yatırımcılar, başvuru için istenen belgeleri derleyerek Göç İdaresi’nin İstanbul ve Ankara’daki ofislerine başvuruda bulunmalıdırlar. Bu başvuru için aranan belgeler şunlardır:
Bahsi geçen belgeler ile başvurulmasının ardından vatandaşlık için başvuran yabancı hakkında İçişleri Bakanlığı’nın yazılı talimatı üzerine müracaat makamları tarafından bu belgelerin bulunduğu bir dosya düzenlenir ve düzenlenen dosya karar için İçişleri Bakanlığı’na gönderilir. Bakanlık tarafından, milli güvenliği ve kamu düzenini zedeleyecek bir durumun tespit edilmemesinin ardından yabancıların dosyasını Cumhurbaşkanına iletir, Cumhurbaşkanın olumlu yönde karar vermesi ile yabancı, Türk vatandaşı sıfatını haiz olur.
4. YATIRIM YOLUYLA TÜRK VATANDAŞŞLIĞI BAŞVURUSUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ VE İTİRAZ PROSEDÜRÜ
Yatırım yoluyla Türk vatandaşlığı Cumhurbaşkanı'nın kararı ile kazanılır. Yukarıda behsetmiş olduğumuz değerlendirmeye yetkili makamlardan uygunluk belgesi alınmasının ardından, değerlendirme Cumhurbaşkanı'nın onayına sunulur. Zira nihai kararı veren makam Cumhurbaşkanı'dır.
Başvuru sürecindeki kamu kurum veya kuruluşların kararlarına karşı (özel kanunlardaki hükümler saklı kalmak kaydıyla) 60 günlük süre içerisinde idare mahkemelerine başvurularak iptal davası açılması mümkündür. Bununla birlikte, Cumhurbaşkanı kararına karşı yargı yoluna gidilmek isteniyorsa, davanın Danıştay'da açılması gerekecektir. Zira Cumhurbaşkanı kararlarına karşı olan itirazları incelemeye yetkili makam ilk derece mahkemesi sıfatıyla Danıştay'dır.
SIKÇA SORULAN SORULAR
1. Yatırım yoluyla Türk vatandaşlığının kazanılması eşi ve çocukları kapsar mı?
Kural olarak sonradan Türk vatandaşlığının iktisabı halinde Türk vatandaşlığı eşe sirayet etmemektedir, lakin yatırım yoluyla Türk vatandaşlığının kazanılması hali bir istisnai hal olup vatandaşlık kazanan kişinin eşi ve ergin olmayan çocukları da Türk vatandaşlığını kazanmış olacaktır.
2. Yatırım yoluyla Türk vatandaşlığının kazanılması başvurusunun sonuçlanma süresi ne kadardır?
Türk vatandaşlığına başvuran yabancının evrakları tam ve eksiksiz halde sunması halinde süreç, ortalama 4 ay ila 1 yıl arasında sonuçlanacaktır.
PROAKTİF HUKUK VE DANIŞMALIK
PROAKTİF HUKUK ve DANIŞMANLIK Bürosu olarak, alanında uzman avukatlardan oluşan kadromuz ile yatırım yoluyla Türk vatandaşlığı iktisap etmek isteyen müvekkillerimizin süreçlerini yakından takip ederek sürecin en hızlı şekilde olumlu sonuçlanabilmesi adına hizmet sağlamaktayız.
