Haciz İşlemi Nasıl Yapılır

Haciz Nedir

Haciz, icra takibinin kesinleşmesinden sonra borcunu ödemeyen borçlunun taşınır (menkul) ve taşınmaz (gayrimenkul) mallarına alacaklının talebi doğrultusunda idari ve adli makamlarca el konulmasını ifade etmektedir. Diğer bir ifadeyle icra takibinin kesinleşmesinin ardından alacaklı lehine borçlunun mal ve haklarına Devlet kanalıyla ve icra memurları vasıtasıyla el konulmasıdır. Haciz konulabilmesi için gerekli olan şartlar şunlardır:

➢ Takibin kesinleşmiş olması gerekir.

➢ Borcun ödenmemiş olması gerekir.

➢ İlamsız icra takibinde ödeme emrinin tebliğinden itibaren 7 gün içinde itiraz edilmemiş olmalıdır.

E - Haciz Nedir

Elektronik haciz, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun’un 62. maddesine yapılan ek düzenlemeler ve 79. madde hükmü gereğince borçlu mükelleflerle ilgili bu kişilerin banka hesaplarına uygulanan haciz yöntemi olarak ifade edilebilir. Elektronik haciz uygulaması mevcut alacak takip uygulamasını daha hızlı ve masrafsız olarak gerçekleştirmek, ilgili personeli başka iş ve işlemlerde görevlendirmek gibi çeşitli amaçları içermektedir.

E - haciz uygulaması için vergi dairesi tarafından borçlu mükelleflere 6183 sayılı kanunun 55. maddesine uygun olarak ödeme emri tebliğ edilmeli, borçlu da bu ödeme emrine karşı 7 gün içerisinde mal beyanında bulunmalıdır. Aksi durumda ödeme emri kesinleşecektir. Kesinleşmiş olan ve ödenme aşamasına gelen bir kamu borcu hakkında ödeme emri tebliğ edilmeden bu hususta mükellefin banka hesaplarına elektronik haciz uygulanamayacaktır. Ödeme emrinin tebliğ edilmesi üzerine kamu borçlusunun ilgili ödeme emrine karşı 30 gün içinde vergi davası açabilmesi mümkündür.

Haciz İşlemi Nasıl Başlatılır

Haciz işleminin başlatılabilmesi için alacaklının İcra Müdürlüğüne giderek takip talebinde bulunması gerekmektedir. Bunun üzerine İcra Müdürlüğü söz konusu takip talebini düzenleyerek borçluya bildirimde bulunmaktadır. Borçlunun ödeme emrini aldıktan sonra tebligatta yazılı olan bilgi ve yükümlülüklere uyması zorunluluk teşkil edecektir. Borçluya yapılan tebligatta yer alan hususlar şunlardır:

Ödeme emrine ilişkin tebligatın alınmasından itibaren belirtilen süre zarfında ilgili kuruma ödeme yapılması,
İtiraz hakkının bulunduğu,
Mal beyanında bulunulması hususunda başvuru yapması gerektiğine ilişkin açıklamalar yer almaktadır.

Tebligatta yazılı olan yükümlülüklerin borçlu tarafından yerine getirilmemesi durumunda takip kesinleşecektir ve bunun üzerine alacaklı veya bulunmakta ise vekili İcra Müdürlüğüne müracaat ederek borçlunun taşınır ve taşınmaz mallarının haczedilmesini talep edebilir. Talebin kabulü üzerine icra memurlarıyla birlikte borçlunun ikamet adresine gidilerek malların tespiti yapılır ve hacze konu olacak mallar tespit edilir.

İhtiyati Haciz

İhtiyati haciz, alacaklının para alacağının süresi içinde ve zamanında ödenmesini güvence altına almak maksadıyla ve mahkeme kararıyla borçlunun mallarına geçici olarak hukuken el konulmasını ifade etmektedir. İhtiyati haciz kararları özellikle ödeme emri gönderilerek icra takibine geçilmiş olması durumunda kötü niyetli borçlunun hile ile mal kaçırmasının önüne geçebilmek amacıyla verilmektedir. İhtiyati haczin şartları şunlardır:

■ Alacağın vadesinin gelmiş olması,

■ Alacak için rehin temin edilmemiş olması,

■ Vadesi gelmemiş alacaklarda borçlunun yerleşim yeri belirlenemiyorsa,

■ Borçlu mal kaçırma amacıyla hareket ediyorsa ihtiyati haciz uygulanabilir.

Alacaklı, ihtiyati haciz kararı için borçlunun ikamet adresindeki yer mahkemesine dilekçe ile başvurarak ve delillerini de sunarak mahkemeye ibraz etmelidir. İhtiyati haciz kararı için sunulan delillerin yaklaşık olarak ispat edilmesi mahkeme tarafından yeterli görülmekte ve alacaklının ihtiyati haciz kararı verilmesi sonucu haksız çıkma ihtimaline karşılık belirli bir tutarda teminat yatırması gerekmektedir.

Haciz işlemi, takibin başlaması aşamasından sonra haciz ihbarnamesinin şart ve şekillerine yönelik işlemlerin uygulama açısından teknik içerik taşıması ve hukuki donanımı olmayan kişiler tarafından yürütülmesi durumunda kişilerin hak kaybına uğramamaların olası olduğu bir alandır. Sürecin takibi açısından kişilerin hak kaybı yaşamamaları adına haciz sürecini uzman bir icra avukatı vasıtasıyla takip etmeleri tavsiye edilmektedir. İcra iflas hukuku alanında deneyimli ve etkin çalışma prensibine sahip avukatları kadrosunda barındıran Proaktif Hukuk Bürosu, icra alanında müvekkillerin ihtiyaçlarına hızlı ve sonuç odaklı hizmet sunma anlayışıyla faaliyetlerini gerçekleştirmektedir.

Haciz İşlemi Nasıl Durdurulur

İcra takibinin kesinleşmesiyle birlikte borçlunun mal beyanında bulunma yükümlülüğü bulunmaktadır. Mal beyanında bulunma, borçtan dolayı icra takibinin başlaması durumunda borçlunun hacze elverişli olan mallarının beyan edilmesi olarak ifade edilmektedir. Haciz işlemi, İcra Müdürlüğü tarafından gönderilmiş olan tebligatta belirtilen süre içerisinde borcun ödenmesi durumunda durdurulmaktadır. Bunun dışında haciz işlemi, alacaklının veya vekilinin talebi doğrultusunda da durdurulabilmektedir.

Haciz konusu mallar açısından satış talebi gelmediği takdirde haciz düşmüş sayılmaktadır. Haczedilen malların satış talebi olmadığı durumlarda aşağıdaki sürelerde haciz düşecektir:

Haczedilen taşınır malın satışı 1 sene içerisinde talep edilmemekteyse,
Haczedilen taşınmazlar açısından malın satışı 2 sene içinde talep edilmemekteyse haciz işlemi kanun gereği kendiliğinden düşmektedir.

Hacze Konu Olacak Mallar

Haciz edilebilecek olan mallar İcra İflas Kanunu’nun 82. maddesi kapsamı dışında tutulan taşınır ve taşınmaz mallardır. Bu açıdan İİK madde 82’ye göre haczedilemeyecek olan mallar şunlardır:

Devlet malları ile mahsus kanunlarında haczi caiz olmadığı gösterilen mallar,
Ekonomik faaliyeti, sermayesinden ziyade bedenî çalışmasına dayanan borçlunun mesleğini sürdürebilmesi için gerekli olan her türlü eşya,
Para, kıymetli evrak, altın, gümüş, değerli taş, antika veya süs eşyası gibi kıymetli şeyler hariç olmak üzere, borçlu ve aynı çatı altında yaşayan aile bireyleri için lüzumlu eşya; aynı amaçla kullanılan eşyanın birden fazla olması durumunda bunlardan biri,
Borçlu çiftçi ise kendisinin ve ailesinin geçimi için zaruri olan arazi ve çift hayvanları ve nakil vasıtaları ve diğer eklenti ve ziraat aletleri; değilse, sanat ve mesleki için lüzumlu olan alat ve edevat ve kitapları ve arabacı, kayıkçı, hamal gibi küçük nakliye erbabının geçimlerini temin eden nakil vasıtaları,
Borçlu ve ailesinin idareleri için lüzumlu ise borçlunun tercih edeceği bir süt veren mandası veya ineği veyahut üç keçi veya koyunu ve bunların üç aylık yem ve yataklıkları,
Borçlunun ve ailesinin iki aylık yiyecek ve yakacakları ve borçlu çiftçi ise gelecek mahsül için lazım olan tohumluğu,
Borçlu bağ, bahçe veya meyva veya sebze yetiştiricisi ise kendisinin ve ailesinin geçimi için zaruri olan bağ bahçe ve bu sanat için lüzumlu bulunan alat ve edevat, Geçimi hayvan yetiştirmeye münhasır olan borçlunun kendisi ve ailesinin maişetleri için zaruri olan miktarı ve bu hayvanların üç aylık yem ve yataklıkları,
Borçlar Kanununun 510 uncu maddesi mucibince haczolunmamak üzere tesis edilmiş olan kaydı hayatla iratlar,
Memleketin ordu ve zabıta hizmetlerinde malül olanlara bağlanan emeklilik maaşları ile bu hizmetlerden birinin ifası sebebiyle ailelerine bağlanan maaşlar ve ordunun hava ve denizaltı mensuplarına verilen uçuş ve dalış tazminat ve ikramiyeleri, Askeri malüllerle, şehit yetimlerine verilen terfi zammı ve 1485 numaralı kanun hükmüne göre verilen inhisar beyiye hisseleri,
Bir muavenet sandığı veya cemiyeti tarafından hastalık, zaruret ve ölüm gibi hallerde bağlanan maaşlar,
Vücut veya sıhhat üzerine ika edilen zararlar için tazminat olarak mutazarrırın kendisine veya ailesine toptan veya irat şeklinde verilen veya verilmesi lazım gelen paralar,
Borçlunun haline münasip evi,
1. Öğrenci bursları.