Türk vatandaşlığının kazanılması ve kaybına ilişkin düzenlemeler 12 Haziran 2009 tarihinde yürürlüğe konulan 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nda düzenlenmektedir. Türk vatandaşlığının kazanılması ve kaybına ilişkin usul ve esaslarla birlikte vatandaşlığın kazanılması için hangi makamlarda hangi belgelerle başvuru yapılacağı ilgili kanunda detaylı şekilde düzenlenmektedir. Türk vatandaşlığı doğumla kazanılacağı gibi sonradan da vatandaşlığın kazanılması mümkündür. Doğumla kazanılan Türk vatandaşlığı temel olarak soybağı ve doğum yeri esasına göre kendiliğinden kazanılmaktadır. Sonradan kazanılan Türk vatandaşlığı yetkili merci kararı, evlat edinilme ya da seçme hakkının kullanılması ile gerçekleşmektedir.
Türk Vatandaşlığı Kanunu
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu 2009 yılında yürürlüğe girmiş olup, 1964 yılında yürürlüğe giren 403 sayılı kanun, 5901 sayılı kanunun yürürlük kazanması ile birlikte yürürlükten kaldırılmıştır. Yeni kanun vatandaşlığın kazanılması ve kaybedilmesine ilişkin temel konularda herhangi bir değişiklik içermemekle birlikte, belirtilen konularda geçerlilik sağlanması için gereken şartlarda ve prosedürde birtakım değişiklikler içermektedir. Kanunun amacı, Türk vatandaşlığının kazanılması ve kaybına ilişkin iş ve işlemlerin yürütülmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir. Türk vatandaşlığının kazanılması ayrıntılarıyla birlikte kanunun ikinci bölümünde düzenlenmiş ve vatandaşlığın kazanma yolları, ne şekilde kazanılacağı ve ne kadar süreyle ikamet edilmesi gerektiği eski kanun uygulamasından farklı ve detaylı şekilde kaleme alınmıştır.
Yabancıların Türk vatandaşlığı kazanmaları açısından yasal düzenlemelerin yanı sıra uygulayıcıların da takdir yetkisi söz konusu olmakta ve bu hususa yaklaşımı önem arz etmektedir. Yabancı kişilerin Türk vatandaşlığı kazanmaları için gerekli belgelerin yetkili makamlara eksiksiz teslim edilmesi ve ikamet koşul ve sürelerini tamamlamaları bu hususta hak kaybı yaşamamaları adına zorunluluk taşımaktadır. Bu açıdan ilgililerin uygulama alanında hukuki sorunlarla karşılaşma ihtimallerinin yüksek olduğu gözlemlenmekte olduğundan dolayı uzman bir yabancılar avukatı vasıtasıyla süreci yürütmeleri önerilmektedir. Yabancıların vatandaşlık kazanmaları konusunda hukuk bürosu olarak sürecin takibinde danışmanlık hizmeti sunarak müvekkillerin karşılaşacakları hukuki sorunları en aza indirme gayesiyle ve sürecin olumlu sonuçlanması adına faaliyet göstermekteyiz. Yabancılar hukuku alanında şahıs ve şirketlerin ihtiyaç duyduğu hukuki desteği etkin çalışma prensipleri çerçevesinde yerine getiren Proaktif Hukuk müvekkillere ihtiyaç duydukları hukuki alanlarda büromuzda ya da müvekkilin ofisinde gereken desteği sunmaktadır.
Türk Vatandaşlığı Nasıl Kazanılır
Türk vatandaşlığı, kazanılma yolu açısından temel olarak iki şekilde gerçekleşmektedir. Bunlar doğumla kazanılan vatandaşlık ve sonradan kazanılan vatandaşlık şeklindedir. Doğumla kazanılan vatandaşlık doğum anından itibaren hüküm ifade edecektir. Soybağına ilişkin düzenleme kanunun 7. maddesinde ifade edilmiş olup başlıklar halinde açıklayabiliriz:
durumlarında kanun gereği Türk vatandaşlığı kazanır.
Yabancı kişilerin sonradan Türk vatandaşlığı kazanmaları da kanunen mümkündür. Sonradan kazanılan vatandaşlık konusunda en çok karşılaşılan ve başvurulan yollar evlenme yoluyla ve yetkili makam kararıyla Türk vatandaşlığının kazanılmasıdır. Yetkili makam kararıyla Türk vatandaşlığının kazanılması kanunda öngörülen birtakım şartlara tabi tutulmuştur. Kanunda öngörülen şartlar şunlardır:
Vatandaşlık kazanmak isteyen bir yabancı, yukarıda sayılan şartları taşıması halinde yetkili makam kararıyla Türk vatandaşlığını kazanabilir. Ancak belirtilen şartları taşımak vatandaşlığın kazanılmasında kişiye mutlak surette bir hak sağlamaz.
Evlenme yoluyla Türk vatandaşlığının kazanılması hususu kanunun 16. maddesinde düzenlenmiş ve bir Türk vatandaşı ile evlenmenin doğrudan vatandaşlık kazandıramayacağı belirtilmiştir. Başvuruda bulunmak için öncelikle bir Türk vatandaşı ile üç yıldır evli olmak ve evliliğin devam etmesi koşulu getirilmiştir. Başvuruda bulunacak kişilerle aranan diğer şartlar şunlardır:
Türk Vatandaşlığı Başvurusu Nereye Yapılır
Evlenme yoluyla ya da yetkili makam kararıyla Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancıların başvuru için gereken şartları taşıyıp taşımadıklarının tespiti, illerde oluşturulan vatandaşlık başvuru inceleme komisyonu tarafından yapılmaktadır. Başvuruda bulunan yabancılardan gerekli şartları taşıyanlar adına vatandaşlık dosyası düzenlenerek, karar verilmek üzere İçişleri Bakanlığı’na gönderilir. Bakanlık tarafından yapılan inceleme neticesinde durumu uygun bulunanlar Bakanlık kararı ile Türk vatandaşlığı kazanacaklardır. Durumu uygun bulunmayan yabancıların vatandaşlık talebi Bakanlıkça reddedilecektir.
