EVLİLİK TAZMİNATI
Evlilik nedeniyle iş sözleşmesini fesheden kadınların şartların varlığı halinde işyerinden alabilecekleri tazminata evlilik tazminatı denir.
Kural olarak işçilerin kişisel nedenlerden dolayı iş sözleşmesini feshetmeleri halinde kıdem tazminatına hak kazanamayacaktır. Ancak kadın işçiler evlenmeleri sebebiyle iş sözleşmesini feshettiklerinde evlenme kıdem tazminatı almaya hak kazanmaktadırlar.
Evlilik Tazminatı Şartları Nelerdir?
Evlilik tazminatı 1475 sayılı İş Kanunu’nun hala yürürlükte olan 14. maddesi “Feshedilmesi veya kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi veya işçinin ölümü sebebiyle son bulması hallerinde işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet aktinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır.” Şeklinde düzenlenmiştir.
O halde evlilik tazminatı alabilmenin şartları şunlardır;
• Geçerli bir iş sözleşmesinin bulunması gerekir.
• İşçi, işyerinde çalışma süresi en az 1 yıl olmalıdır.
• İş sözleşmesi evlilik nedeni ile feshedilmiş olmalıdır.
• Evlilikten itibaren 1 yıl içerisinde iş sözleşmesi feshedilmelidir.
• İş sözleşmesini fesheden işçi, kadın olmalıdır.
Evlilik Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Evlilik tazminatı hesaplanırken iki husus göz önünde bulundurulacaktır. Bunlardan ilki işçinin çalıştığı yıl sayısı, ikincisi ise en son aldığı aylık maaş miktarıdır.
Evlilik tazminatı miktarı bu iki hususun çarpılması ile bulunmaktadır. Yani işçi her tam sene için son aldığı aylık brüt ücretini hak kazanacaktır. Çalışma süresinden artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılacaktır.
Erkek İşçinin Evlilik Nedeniyle Kıdem Tazminatı Almaya Hakkı Var Mıdır?
Evlilik nedeniyle kıdem tazminatı hakkı sadece kadın işçiye tanınmıştır. Bu sebeple erkek işçi evlilik nedeniyle iş sözleşmesini feshetse bile kıdem tazminatına hak kazanamayacaktır.
Evlilik Tazminatında İhbar Alınır Mı?
Yargıtay’ın vermiş olduğu kararlara göre evlilik nedeniyle iş sözleşmesini feshedecek olan kadın işçi ihbar sürelerinin geçmesini beklemeyecektir. Ayrıca ihbar tazminatı ödemesine de gerek yoktur.
İhbar süresinin bulunmamasından dolayı kadın işçinin evlilik nedeniyle istifa ettiğini bildiren ihtarname işverenin eline ulaştığında geçerli kabul edilecektir.
Evlilik Tazminatında İhbar İstifa Süresi Nedir?
1475 sayılı İş Kanunu’nun yürürlükte olan 14. maddesi uyarınca kadın işçi evlilik nedeniyle iş akdini feshedebilmesi için evliliğinin birinci yılında olması gerekmektedir. Yani kadın işçi evlendiği tarihten itibaren 1 sene içinde evlilik nedeniyle iş sözleşmesini feshedebilir ve bu şekilde diğer şartlarının da varlığı halinde evlilik tazminatına hak kazanabilecektir.
Evlilik Tazminatı Almış Olan Kişi İşsizlik Maaşı Alabilir Mi?
İşsizlik maaşının Devlet tarafından kendi kusuru veya rızası olmadan işten çıkarılan işçiye ödenen bir ödenektir. İşsizlik maaşının şartları şunlardır;
• İş sözleşmesini en az 120 gün boyunca devam etmiş olmalıdır.
• İşçinin isteği veya kusuru olmamasına rağmen işsiz kalmalıdır.
• İş sözleşmesinin bitiminden önceki 3 yıl içerisinde en az 600 gün boyunca işsizlik sigortası ödenmiş olmalıdır.
• İşçinin iş sözleşmesinin bitiminden itibaren 30 gün içinde başvuruda bulunması gerekmektedir.
İşsizlik maaşı alınması için gerekli şartlarda işçinin kusuru veya isteği olmadığı halde işsiz kalması durumu evlilik nedeniyle iş sözleşmesini fesheden kadın işçiye uymamaktadır. Çünkü bu durumda kadın işçi kendi özgür iradesi ile evlilik nedeniyle iş sözleşmesini feshetmektedir. Bu sebeple evlilik tazminatına hak kazanmış olan bir kadın işçinin işsizlik maaşı alması mümkün değildir.
Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılma Dilekçesi
İş sözleşmesinin feshedildiği işverene yazılı bir şekilde bildirilmek zorundadır. Bu bildirimde feshin sebebi açık ve kesin bir şekilde bildirilmiş olmalıdır. Ayrıca işten çıkış nedeninin SGK kodları ile de uyumlu olması gerekmektedir. Evlilik nedeniyle işten ayrılma durumunun kodu “13 Kadın İşçinin Evlenmesi” olacaktır.
Peki, kadın işçi nasıl bir dilekçeyle iş sözleşmesini feshettiğini işverene bildirebilir?
Örnek Dilekçe;
…../…../…….
………………………….. (şirket unvanı)’ye
………….. tarihinden itibaren işyerinizde ………. pozisyonunda çalışmaktayım. Ekte sunmuş olduğum evlilik cüzdanından da anlaşılabileceği üzere ………. tarihinde evlenmiş bulunmaktayım. İş sözleşmemi 1485 sayılı İş Kanunu 14. maddesi uyarınca evlilik nedeni ile sonlandırmaktayım. Kıdem tazminatı ve sair işçilik alacaklarının tarafıma ödenmesi talep ederim.
Ad – Soyadı
İmza
Konuya İlişkin Yargıtay Kararları
Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 2014/37979E. 2016/8130K. Sayılı 04.04.2016 tarihli kararı
“İhbar tazminatı, iş sözleşmesini fesheden tarafın karşı tarafa ödemesi gereken bir tazminattır ve bu sebeple, iş sözleşmesini fesheden tarafın feshi haklı bir nedene dayansa dahi, ihbar tazminatına hak kazanması mümkün olmaz. İşçinin 1475 Sayılı Kanun’un 14. maddesi hükümleri uyarınca emeklilik, muvazzaf askerlik, evlilik gibi sebeplerle iş sözleşmesini feshetmesi durumunda ihbar tazminatı talep hakkı bulunmamaktadır. Anılan fesihlerde işveren de ihbar tazminatı talep edemez.”
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2007/18608E. 2008/14177K. Sayılı 03.06.2008 tarihli kararı
“…Kadın işçinin yasanın tanıdığı fesih hakkı kullanması nedeniyle işverene ihbar öneli tanıması zorunluluğu bulunmamaktadır…”
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2012/10999E. 2014/16076K. Sayılı 20.05.2014 tarihli kararı
“4857 Sayılı İş Kanunu'nun 120.maddesi yollamasıyla, halen yürürlükte olan 1475 Sayılı Kanun’un 14. maddesinin 1. fıkrasında, bayan işçinin evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde evlilik sebebiyle kıdem tazminatına hak kazanabilecek şekilde feshedebileceği hükme bağlanmıştır.”
